Θερμομέτρηση στους δεινόσαυρους δείχνει ότι ήταν θερμόαιμοι

Σε αντίθεση με τα σημερινά ερπετά, των οποίων η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη από των θηλαστικών και αυξομειώνεται ανάλογα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος, οι δεινόσαυροι είχαν θερμοκρασία παραπλήσια με του ανθρώπου, υποδεικνύει νέα μελέτη στο κορυφαίο περιοδικό Science.


O μακρύλαιμος βραχιόσαυρος, με βάρος 40 τόνους, είχε θερμοκρασία σώματος γύρω στους 38,2 βαθμούς Κελσίου, ενώ ο πιο μικρόσωμος καμαρόσαυρος ήταν λίγο πιο ψυχρός στους 36,8 βαθμούς, αναφέρουν ερευνητές του Caltech, του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας.

Σύμφωνα με τη δημοσίευση, αυτή η υψηλή θερμοκρασία επέτρεπε στους δεινόσαυρους να ζουν δραστήρια και να κινούνται με σχετικά μεγάλη ταχύτητα, σε αντίθεση με τους κροκόδειλους ή τις χελώνες, που αναγκαστικά «κοκαλώνουν» στην παγωνιά.

Θερμορρύθμιση

Η μελέτη, που βασίστηκε σε εξετάσεις απολιθωμένων δοντιών, δυστυχώς δεν μπορεί να απαντήσει σε ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα της παλαιοντολογίας: Ήταν άραγε οι δεινόσαυροι ομοιόθερμοι και ενδόθερμοι όπως τα θηλαστικά, ή ήταν αντίθετα ποικιλόθερμοι και εκτόθερμοι, όπως οι κροκόδειλοι και τα άλλα σημερινά ερπετά;

Ομοιόθερμα είναι τα ζώα που διατηρούν σταθερή τη θερμοκρασία του σώματός τους, ενώ ποικιλόθερμα είναι αυτά στα οποία η θερμοκρασία μεταβάλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία περιβάλλοντος.

Τα περισσότερα ομοιόθερμα ζώα είναι και ενδόθερμα, δηλαδή διατηρούν ανεβασμένη τη θερμοκρασία του σώματος με εσωτερικές, μεταβολικές διαδικασίες. Αντίθετα, τα περισσότερα ποικιλόθερμα ζώα είναι εκτόθερμα, δηλαδή δεν έχουν μεταβολικούς μηχανισμούς θερμορρύθμισης.

Υπάρχουν όμως και εκτόθερμα ζώα που ζουν σε περιβάλλοντα με σχετικά σταθερή θερμοκρασία (π.χ στη θάλασσα), οπότε δεν παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και θεωρούνται ομοιόθερμα.

Αυτή η διάκριση έχει σημασία για τους δεινόσαυρους, δεδομένου ότι η Γη ήταν τότε αρκετά θερμότερη από ό,τι σήμερα.

Επιπλέον, οι περισσότεροι δεινόσαυροι ήταν μεγαλόσωμοι και επομένως μπορούσαν να συγκρατούν τη θερμότητα πολύ καλύτερα από ένα μικρόσωμο ζώο με τον ίδιο μεταβολισμό. Τα γιγάντια ζώα, όπως οι σημερινοί ελέφαντες, δυσκολεύονται τόσο πολύ να απαλλαγούν από τη θερμότητα ώστε βρίσκονται διαρκώς στα πρόθυρα της υπερθέρμανσης.

Το φαινόμενο ονομάζεται «γιγαντοθερμία».

Η νέα έρευνα δείχνει απλώς ότι τα προϊστορικά ερπετά δεν ήταν ψυχρόαιμα. Αυτό όμως «δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είχαν υψηλούς μεταβολικούς ρυθμούς, όπως τα θηλαστικά και τα πτηνά [...] Μπορεί να ήταν γιγαντόθερμοι και να έμεναν ζεστοί απλώς επειδή ήταν τόσο μεγαλόσωμοι» επισημαίνει ο Ρόμπερτ Ίγκλ, επικεφαλής της μελέτης.

Η έρευνα βασίστηκε σε ανάλυση των ισοτόπων άνθρακα και οξυγόνου σε απολιθωμένα δόντια -η θερμοκρασία επηρεάζει την αναλογία των διαφορετικών ισοτόπων στους ιστούς και τα κόκαλα.