Κρατικές δαπάνες και προϋπολογισμός «μηδενικής» βάσης...

Γράφει ο Κων/νος Μανίκας
Οικονομολόγος – Ψυχολόγος

Σε μια χώρα «πνιγμένη» στην ύφεση, όπου οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες συνεχίζουν να μπαίνουν σε δεύτερη μοίρα, τίθεται για μια ακόμα φορά το «προπατορικό» ερώτημα του τρόπου περιορισμού των δημοσίων δαπανών. Οι υπουργοί διατείνονται ότι εξαντλούνται τα όρια περικοπών στις λειτουργικές δαπάνες, η Τοπική Αυτοδιοίκηση αδυνατεί να συντηρηθεί με τα υπάρχοντα κονδύλια και η αναδιοργάνωση των ΔΕΚΟ πέρα από τη συνδικαλιστική αντίδραση προσκρούει και στην κυβερνητική αβελτηρία. Η, εδώ και πολύ καιρό, πρόταση του Αντώνη Σαμαρά για προϋπολογισμό «μηδενικής» βάσης θα μπορούσε να είναι ένα αναγκαίο πρώτο βήμα δομικού εξορθολογισμού των κρατικών δαπανών. Υπάρχουν όμως συγκεκριμένες προϋποθέσεις τόσο σε...
επίπεδο προγραμματισμού όσο και σε επίπεδο εκτέλεσης για να λειτουργήσει και να επιτευχθούν άμεσα απτά αποτελέσματα.

Μηδενική βάση δεν σημαίνει απλά μια τυπική αξιολόγηση κάθε κωδικού του προϋπολογισμού με σκοπό τον περιορισμό του κόστους. Με μια τέτοια προσέγγιση ακόμα και μια ελάχιστη μείωση δαπάνης θα φάνταζε ως επιτυχία. Επί της ουσίας θα διατηρούνταν οι σημερινές πρακτικέςαπλά θα περιορίζονταν κάπως, παροδικά, οι επιμέρους προμήθειες και η διαφθορά. Όλοι θα έμοιαζαν ικανοποιημένοι αλλά οι στρεβλότητες που μετέτρεψαν το κράτος σε αδηφάγο και διεφθαρμένο θα συνέχιζαν να υπάρχουν αναζητώντας την ευκαιρία πλήρης επανάκαμψης με την πρώτη ευκαιρία.

Ο κρατικός μηχανισμός χρειάζεται πλήρη ανασχεδιασμό κι αυτό οφείλει να είναι το μηδενικό όριο. Ανασχεδιασμός διαδικασιών με βάση τις πραγματικές ανάγκες, αναζήτηση συνεργιών και βέλτιστης απόδοσης, αξιολόγηση στελεχών και αντιστοιχία προσφοράς με αμοιβή και αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων θα έπρεπε να είναι μόνο μερικές από τις βασικές επιδιώξεις μας. Το ζήτημα δηλαδή δεν είναι απλά η σχετική μείωση ενός υπέρογκου κονδυλίου για... γόμες, αλλά πρώτιστα ο ανασχεδιασμός από το μηδέν των διαδικασιών ώστε να αποτυπωθούν τα όρια της πραγματικής ανάγκης χρήσης τους!

Είναι δυνατόν να μην διαθέτουμε κεντρική υπηρεσία διαχείρισης προμηθειών με κυρίαρχη τη χρήση ηλεκτρονικών μειοδοτικών διαγωνισμών; Είναι λογικό να μην γίνεται εκτεταμένη συγχώνευση φορέων (μάλλον λησμονούμε το μέγεθος της χώρας μας!) και κατάργηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των ΜΚΟ που κυρίως εξυπηρετούσαν συγκεκριμένες πολιτικές βλέψεις και ψηφοθηρικούς σκοπούς; Αποτελεί ισονομία και ανάδειξη αξιοκρατίας σε ένα περιβάλλον δομικής ανεργίας των πτυχιούχων να υπάρχουν εξόφθαλμοι μισθοδοτικοί ανορθολογισμοί όχι μόνο ανάμεσα σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα αλλά ακόμα κι από υπηρεσία σε υπηρεσία;

Φυσικά η εκτέλεση αυτού του πλάνου, για προϋπολογισμό μηδενικής βάσης, στηρίζεται στην ύπαρξη πολιτικής βούλησης για στιβαρή διοίκηση πέρα από κομματικοδίαιτες αγκυλώσεις. Κι αυτό σημαίνει ότι εκτός από κεντρική πρωθυπουργική διάθεση απαιτείται κι ένας σημαντικός αριθμός στελεχών, ικανών να κινηθούν με βάση τη λογική κι όχι τις πολιτικές ισορροπίες, με βάση το καλύτερο αποτέλεσμα για την κοινωνία κι όχι τη συντήρηση διαπλεκόμενων συμφερόντων, με διαχειριστική πληρότητα κι όχι προσωπική πολιτική υστεροβουλία!