Η οικογενειοκρατία «ανθεί» και στα ιταλικά πανεπιστήμια

Ο τίτλος της έρευνας αναδεικνύει με σαφή τρόπο τον σκοπό της: "Measuring Nepotism: the Case of Italian Academia" ("Μετρώντας την Οικογενειοκρατία: η Περίπτωση της Ιταλικής Ακαδημαϊκής Κοινότητας"). Συντάκτης της είναι ο Στέφανο Αλεζίνα, ένας Ιταλός ερευνητής που εργάζεται στο πανεπιστήμιο του Σικάγο και ειδικεύεται στην εφαρμογή μαθηματικών μοντέλων στην οικολογία.

Ο 35χρονος ερευνητής αφιέρωσε χρόνο και κόπο σε ένα άλλο πεδίο: την οικογενειοκρατία που, όπως και στην Ελλάδα, φαίνεται ότι "ανθεί" στα ιταλικά πανεπιστήμια. Στην περίπτωση αυτή δεν κατέφυγε σε κάποιο σύνθετο μαθηματικό μοντέλο. Απλώς "ξεσκόνισε" την τράπεζα δεδομένων του ιταλικού υπουργείου Παιδείας μετρώντας πόσες φορές εμφανίζεται το ίδιο επίθετο στο διδακτικό προσωπικό των 94 πανεπιστημίων της Ιταλίας.

Ο 35χρονος ερευνητής παραδέχθηκε, μιλώντας στον ιταλικό Τύπο, ότι η μέθοδος αυτή είναι "στατιστικά ακατέργαστη", δεδομένου ότι δύο άνθρωποι που φέρουν το ίδιο επίθετο δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι είναι και συγγενείς, ενώ από την άλλη πλευρά οι δρόμοι της "οικογενειοκρατίας" περνούν καμιά φορά από ξαδέλφια, φίλους, παιδιά φίλων κ.λπ. Μπορούν, ωστόσο, να εξαχθούν ορισμένα χρήσιμα συμπεράσματα. Στα 61.000 μέλη του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού των ιταλικών πανεπιστημίων, ο Στέφανο Αλεζίνα εντόπισε 4.583 επίθετα που επαναλαμβάνονται δύο φορές και 1.093 επίθετα που επαναλαμβάνονται τρεις φορές. Το ρεκόρ κατέχουν οι κύριοι και οι κυρίες που ακούνε στο επίθετο "Ρόσι" και ακολουθούν οι "Ρούσο", οι "Φεράρι" και οι "Ρομάνο".

Η ανάλυση γίνεται ακόμη πιο ενδιαφέρουσα όταν υπολογίζεται το ποσοστό της οικογενειοκρατίας σε κάθε πανεπιστήμιο ξεχωριστά. Τις καλύτερες επιδόσεις από αυτή την άποψη εμφανίζουν τα πανεπιστήμια της νότιας Ιταλίας. Νικητής σε αυτή την κατηγορία αναδεικνύεται το Lum Jean Monnet, ένα μικρό, ιδιωτικό πανεπιστήμιο στην Απουλία, ενώ ακολουθούν τα πανεπιστήμια του Σάσαρι και του Κάλιαρι στην Σαρδηνία.

Ως προς το αντικείμενο, πρωταθλήτρια αναδεικνύεται η Βιομηχανική Σχολή και ακολουθούν η Νομική, η Ιατρική, η Γεωγραφία και η Παιδαγωγική. Αντιθέτως, λιγότερο ελκυστικές για τους συγγενείς φαίνεται να είναι οι γλωσσολογικές σχολές και οι σχολές ψυχολογίας.

Το πρόβλημα της οικογενειοκρατίας στα ιταλικά πανεπιστήμια είναι έντονο σε τέτοιο βαθμό που το πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας εξέδωσε τον περασμένο μήνα έναν "κώδικα δεοντολογίας", ένα τμήμα του οποίου είναι αφιερωμένο στο φαινόμενο. Μία από τις διατάξεις προβλέπει ότι απαγορεύεται να συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς, που προκηρύσσει το πανεπιστήμιο, συγγενείς καθηγητών μέχρι τον τέταρτο βαθμό. Επίσης, όσοι ενδιαφέρονται εκλεγούν καθηγητές σε ένα ίδρυμα θα πρέπει να αναφέρουν ρητά στην αίτησή τους ενδεχομένη συγγένεια με μέλη του διδακτικού προσωπικού.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ