Οι κακοί δαίμονες της Κύπρου

Κάποτε, αλλά και σήμερα, ο κακός δαίμονας της Κύπρου ήταν η Μ. Βρετανία. Μετά έγινε ο ΟΗΕ. Τώρα προστέθηκαν και οι πολιτικοί της.

Η τραγωδία που έπληξε την μεγαλόνησο έρχεται να αποκαλύψει πτυχές πολιτικής συμπεριφοράς που δεν θα περίμενε κανείς να υπάρχουν σε ένα νησί που έχει υποστεί - αλλά και έχει διδαχθεί - πολλά, τόσο επί βρεταννικής αποικιοκρατικής κατοχής, όσο και αργότερα, με την εισβολή και την Κατοχή του 1974.


Οι καταγγελίες για την αδιαφορία που επέδειξαν οι αρμόδιοι σχετικά με το εξαιρετικά επικίνδυνο φορτίο που τελικά εξερράγη προκαλώντας στον όλεθρο, αποδεικνύουν πως η γνωστή κυπριακή πειθαρχία και εγρήγορση χάνονται σιγά-σιγά μέσα στην πολιτευτική αμέλεια και την χαλάρωση που φαίνεται ότι έχει προκαλέσει η είσοδος της Κύπρου στην ΕΕ.

Υπάρχει, όμως, και κάτι άλλο. Η μη επίλυση του Κυπριακού διατηρεί το νησί σε μια σχέση άμεσης εξάρτησης από τον ΟΗΕ, που, αν κρίνουμε από το Σχέδιο Αννάν, κάθε άλλο παρά θετικό ρόλο έχει παίξει και συνεχίζει να παίζει.

Το Κυπριακό διέρχεται μια από τις κρισιμότερες φάσεις του, αλλά αμφιβάλλω αν ασχολείται κανείς στην Ελλάδα (πλην του στρατηγού Αλευρομάγειρου, βέβαια).

Η συνάντηση της Γενεύης της προηγούμενης Πέμπτης, παρουσία του Μπαν Κι Μουν, έδειξε πως ο ΟΗΕ παίζει για άλλη μια φορά παιχνίδια, ευθυγραμμιζόμενος με τις τουρκικές επιθυμίες, όπως αυτές ωμά εκτέθηκαν από τον ίδιο τον Τούρκο υπουργό των Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, κατά την επίσκεψή του στα Κατεχόμενα το περασμένο Σαββατοκύριακο.

Τον Μάιο, ο Νταβούτογλου έκανε μέσω της εφημερίδας «Ζαμάν» πρόταση στον τότε υπουργό των Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Δρούτσα να επισκεφθούν μαζί την Κύπρο - «και την βόρεια και τη νότια»!

Για να προετοιμάσουν, λέει, μαζί μια λύση. Και δείχνοντας πως η Άγκυρα δεν εννοεί να χαλαρώσει τον ασφυκτικό, θανατηφόρο εναγκαλισμό της.

Η Άγκυρα επιθυμεί λύση – τη λύση που… επιθυμεί – μέχρι το τέλος του χρόνου, καθώς η Κύπρος αναλαμβάνει την προεδρία της ΕΕ το δεύτερο εξάμηνο του 2012 και δεν θέλει να δει την Λευκωσία να κάνει κουμάντο, χωρίς να έχει διασφαλίσει την συμμετοχή των Κατεχόμενων, αλλά, όπως είπαμε, με τον τρόπο που αυτή επιθυμεί.

Αλλά και ο Πρόεδρος της ΕΕ, κατά την επίσκεψή του στη Λευκωσία τον περασμένο Απρίλιο, εξέφρασε την επιθυμία να αναλάβει η Κύπρος επανενωμένη την προεδρία, καλώντας τις δύο πλευρές να προχωρήσουν στους «αναγκαίους συμβιβασμούς».

Φυσικά, υπάρχουν «συμβιβασμοί» και «συμβιβασμοί». Και την προηγούμενη εβδομάδα στη Γενεύη, ο ΟΗΕ συμπεριφέρθηκε όπως και τον καιρό του Σχεδίου Ανάν.

Αυτή τη φορά, ήταν ο Μπαν Κι Μουν που έβαλε το μαχαίρι στο λαιμό, με χρονοδιαγράμματα και επιδιώκοντας επιδιαιτησία.

Η Λευκωσία αντιδρά, επιμένοντας ότι δεν υπάρχει άλλη οδός εκτός των απευθείας συνομιλιών.

Αλλά ο ΟΗΕ φαίνεται ότι αδιαφορεί ακόμη και για τα ίδια του τα ψηφίσματα και ουσιαστικά εξισώνει το θύμα με τον θύτη, έχοντας ξεχάσει ότι στη βάση κάθε λύσης βρίσκεται ο τερματισμός της Κατοχής.

Την ίδια ώρα, η Κύπρος δέχεται και την πίεση της οικονομικής κρίσης, πληρώνοντας – αγόγγυστα – το τίμημα της έκθεσής της (δια των τραπεζών της) στην ελληνική κρίση χρέους.

Και είναι απορίας άξιο πώς η κυπριακή κυβέρνηση αμέλησε, παρά τις συνεχείς οχλήσεις, να ασφαλίσει τα εκρηκτικά, όταν εγκαίρως αποφάσισε να ασχοληθεί με το ζήτημα της οικονομίας.

Υποτίθεται ότι ασχολούνται με την οικονομία για να κρατηθεί η Κύπρος όρθια παρά τις μεγάλες εθνικές δυσκολίες της. Ή μήπως όχι;

Την προηγούμενη εβδομάδα, οι αρχηγοί όλων των κυπριακών κομμάτων έλαβαν μέρος σε σύσκεψη και συμφώνησαν για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν.

Αν το κατάλαβαν αυτό και αν η κυβέρνηση και η προεδρία της Δημοκρατίας το επιδίωξε, πώς και δεν κατάλαβαν ότι δεν μπορούν να θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας και των πολιτών της;

Αν κατάλαβαν πως το τελευταίο πράγμα που μπορεί να υποστεί η Κύπρος είναι η οικονομική καταστροφή, πώς συνέβη και αδιαφόρησαν για το γεγονός ότι το νησί είχε μετατραπεί σε πυριτιδαποθήκη;

Επιτρέπεται μια χώρα που βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση λόγω του κινδύνου δοχοτόμησης να διαθέτει τόσο επιπόλαιους πολιτικούς;

Μετά τις τελευταίες εκλογές ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με μια «συγκατοίκηση». Γι' αυτό και έχει αξία να δούμε τι στάση θα τηρήσουν τα κυπριακά κόμματα μετά την τελευταία εξέλιξη και κατά πόσον η τραγωδία θα επηρεάσει τις κινήσεις και τις αποφάσεις τους στο μέλλον - αν και το σύστημα είναι προεδρικό.

Ο Πρόεδρος Χριστόφιας προέρχεται από το ΑΚΕΛ, ενώ πρώτο κόμμα αναδείχθηκε το ΔΗΣΥ, εξασφαλίζοντας 20 έδρες, με το ΑΚΕΛ να ακολουθεί με 19.

Ακολουθεί το ΔΗΚΟ με 9 έδρες, η ΕΔΕΚ με 5, το ΕΥΡΩΚΟ με 2, οι Οικολόγοι με μία.

Όλοι αυτοί, προερχόμενοι από την πρόσφατη λαϊκή ετυμηγορία, κάθισαν σ’ ένα τραπέζι και συνεννοήθηκαν. Αλλά κάθονταν και κοιτούσαν τα εκρηκτικά, χωρίς να κάνουν τίποτε!

Υπάρχει και κάτι ακόμη. Στις εκλογές, ο κυπριακός λαός είχε την ευκαιρία να κρίνει εκτός από κόμματα και πρόσωπα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν εξελέγησαν ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΔΗΣΥ, πρωτοκλασσάτα στελέχη του ΑΚΕΛ – μεταξύ των οποίων και ο Γενικός Γραμματέας της μεγαλύτερης συντεχνιακής οργάνωσης – ο αναπληρωτής πρόεδρος και ο γενικός γραμματέας του ΔΗΚΟ, ο αντιπρόεδρος και ο γραμματέας της Κ.Ε. της ΕΔΕΚ, ο αντιπρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ, η γ.γ. των Οικολόγων.

Μπορούμε να πούμε δηλαδή ότι λειτούργησε η κοινοβουλευτική Δημοκρατία, καθώς ο λαός εκτός από κόμματα ψήφισε και απέρριψε και πρόσωπα – και τι πρόσωπα, τους πρώτους των πρώτων! Αλλά φαίνεται ότι και εκεί το πηγάδι της πολιτικής ανικανότητας δεν έχει πάτο.

Μετά τις εκλογές του Μαΐου, η Κύπρος υποβαθμίστηκε από τον διεθνή οίκο αξιολόγησης Fitch, αυτή τη φορά κατά τρεις βαθμίδες.

Είχαν προηγηθεί οι υποβαθμίσεις από Moody's και Standard and Poors, ενώ και οι τρεις οίκοι υπογράμμιζαν πως στην αξιολόγηση βαραίνει ο κίνδυνος χρεοκοπίας της Ελλάδας, καθώς είναι υπερβολική η έκθεση των κυπριακών τραπεζών σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου.

Η Κύπρος, βέβαια, έχει φροντίσει να καλύψει τα νώτα της. Δεν διακινδυνεύει την έξοδό της στις αγορές, καθώς έχει για αρκετούς μήνες καλυμμένες τις δανειακές της ανάγκες.

Επιπλέον, προνόησε και για κάτι άλλο. Τον Δεκέμβριο του 2010 υπέγραψε συμφωνία με το Ισραήλ για οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), με σκοπό την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι διαδικασίες έχουν ξεκινήσει και σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, ο υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου θα έχει κατασκευαστεί ως το 2016 και το 2019 θα αρχίσουν οι εξαγωγές.

Κάθε άλλο παρά τυχαία, η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έσπευσε τον περασμένο Ιανουάριο, πριν καν προλάβει να στεγνώσει το μελάνι της συμφωνίας για την ΑΟΖ, να ταξιδέψει στο νησί, σε μια τετράωρη επίσκεψη – αστραπή, που περιλάμβανε και την συμβολική παρουσία της στην Πράσινη Γραμμή.

Απορεί, λοιπόν, κανείς πώς η Κύπρος, που έγκαιρα αντιμετωπίζει την οικονομική κρίση, καθορίζει ΑΟΖ, υπογράφει συμφωνίες, δίνει μάχη για την οικονομική της επιβίωση και ανεξαρτησία, δέχθηκε να μετατραπεί σε μια ωρολογιακή βόμβα στη μέση της θάλασσας.

Αν δεν δοθούν πειστικές απαντήσεις, τότε η Λευκωσία θα έχει μεταμορφωθεί στην αγελάδα που κλωτσάει την καρδάρα με το γάλα.

Και θα έχει αποδείξει πως το έλλειμμα ηγεσίας - ακόμη και σε μια χώρα που κινδυνεύει συνεχώς - έχει εξελιχθεί στην αρρώστια του 21ου αιώνα.


Γράφει η Σοφία Βούλτεψη