Πώς σχηματίζεται η τιμή της βενζίνης (από την πετρελαιοπηγή έως το βενζινάδικο)

Γράφει: Σωτήρης Αθηναίος

Η τιμή της βενζίνης: η περιπέτεια ενός λίτρου πετρελαίου από την περτελαιοπηγή (1 λεπτό) μέχρι το βενζινάδικο) (περίπου, 1,6 ευρώ)

Είναι γνωστό ότι κάθε φορά που βάζουμε βενζίνη πληρώνουμε την εργασία χιλιάδων, ίσως και εκατομμυρίων, ανθρώπων. Ας τους γνωρισουμε από κοντά.

Θυμηθείτε έναν αριθμό: η αξία του πετρελαίου αμέσως μετά την εξόρυξη του είναι 1 λεπτό ανά λίτρο. Αμέσως, ξεκινά η πρώτη επεξεργασία του: απομακρύνεται το νερό και τα διάφορα αέρια (υδρόθειο, άζωτο κ.α.). Αποθηκεύεται σε βαρέλια (1 βαρέλι: 158,97lt) και μεταφέρεται στον τόπο μεταπώλησης, όλα αυτά επιβαρύνουν το κόστος, που… φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης.

Ένα από τα πιο γνωστά σημεία μεταπώλησης είναι το Γιάμπου (Yambu), στη Σαουδική Αραβία. Εκεί, καταλήγουν όλα τα μεγάλα ναυτιλιακά – εμπορικά γραφεία της Ν. Υόρκης, Σιγκαπούρης, Λονδίνου, που αγοράζουν το πετρέλαιο και ναυλώνουν τα τάνκερς. Μόλις το πετρέλαιο φορτωθεί στο τάνκερ, αυτόματα διπλασιάζεται η τιμή του (πλήρωμα, ασφάλεια, γενικότερα έξοδα μεταφοράς-cost insurance and freight-), κόστος που… φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης. 

Τα τελευταία χρόνια προστέθηκαν επιπλέον τέλη (2 δολ. ανά βαρέλι) για την οικολογική προστασία που… φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης. Είναι, επίσης, προ των πυλών η αύξηση του κόστους λόγω της αντιτρομοκρατικής προστασίας, που όλα τα πλοία είναι υποχρεωμένα να υιοθετήσουν (ISPS). Για να ολοκληρωθεί η εκφόρτωση του πετρελαίου χρειάζεται μία μέρα. Αμέσως μετά, το καράβι αναχωρεί και, αφού ταξιδέψει μία μέρα, θα φτάσει στη διώρυγα του Σουεζ. Εκει, θα πληρώσει αρκετές χιλιάδες δολάρια για να διέλθει τη διώρυγα και που… φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης (τα παραπάνω ισχύουν για το πετρέλαιο που έρχεται από την Σαουδική Αραβία, γιατί, αν έρθει από την Κασπία, ή αλλού, το κόστος είναι σαφέστατα μικρότερο). 

Μετά από ταξίδι άλλης μίας μέρας το τάνκερ θα φτάσει στα λιμάνια μας. Θα πληρωθούν τα λιμενικά τέλη και οι πρώτοι φόροι υπέρ του δημοσίου που… φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης. Τότε, θα αρχίσει η επεξεργασία του πετρελαίου. Το 10% του πετρελαίου που μεταφέρει ένα τάνκερ, δαπανάται για να λειτουργήσουν οι μηχανές του διυλιστηρίου (ιδιοκατανάλωση), κόστος που…φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης. 

Γενικά, υπολογίζεται ότι από 4 λίτρα αργού πετρελαίου θα παραχθεί 1 λίτρο βενζίνης. Τέλος, πρέπει να συνυπολογίσουμε τα έξοδα μεταφοράς από τα διυλιστήρια έως το βενζινάδικο και το νόμιμο κέρδος του βενζινοπώλη, που … φυσικά μεταφέρεται στο τελικό κόστος της βενζίνης. Πάντως, όπως και να έχει, μέχρι αυτό το σημείο τό κόστος της βενζίνης δεν ξεπερνά τα 50 λεπτά ανά λίτρο. Τότε, επεμβαίνει η εφορία, που είτε με το ΦΠΑ, είτε με άλλους φόρους θα διπλασιάσει την τιμή της βενζίνης. 

Σχηματικά, η βενζίνη βγαίνει από το διυλιστήριο προς 50 λεπτά, περίπου (θυμηθείτε ότι ξεκινήσαμε από το 1 λεπτό (τιμή αργού πετρελαίου στην πετρελαιοπηγή), και θα την πληρώσουμε 1,6 ευρώ στο βενζινάδικο (και που είσαι ακόμα!!)

Πάντως, όσο και αν φαίνεται αφελές, καλό είναι να προβληματιστείτε σε μία «παιδική» απορία. Πώς, είναι δυνατόν 1 λίτρο εμφιαλωμένο νερού, από το Λουτράκι για παράδειγμα, να στοιχίζει 1 ευρώ, όσο δηλαδή και η βενζίνη. Μήπως, τελικά, είναι πολύ φτηνή η βενζίνη; ή το νερό, τελικά, είναι πολύ ακριβό; Ιδού η απορία.