Ετοιμάζουν συνταγή λιτότητας διαρκείας στην Ευρωζώνη

Βαθύτερη δημοσιονομική ενοποίηση, αλλά με σιδηρούς κανόνες πειθαρχίας. Αλληλεγγύη έναντι των αγορών στην κάλυψη των δανειακών αναγκών, αλλά και επώδυνες κυρώσεις για τους παραβάτες των νέων κανόνων. Αυτά...


είναι μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά που φαίνεται να προσλαμβάνει το υπό διαμόρφωση σχέδιο της ηγεσίας της ευρωζώνης για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους, ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 9ης Δεκεμβρίου. Είναι το πλαίσιο στο οποίο θα κληθεί να προσαρμοστεί και η Ελλάδα, μονιμοποιώντας - κατά κάποιον τρόπο - το καθεστώς αυστηρής επιτήρησης στο οποίο ήδη βρίσκεται.

Για την Ελλάδα - και τώρα πλέον και για την Ευρώπη συνολικά - η επιλογή είναι ουσιαστικά μονόδρομος. Αλλωστε, όπως επισημαίνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, «η Ελλάδα βρίσκεται ήδη υπό τόσο στενό έλεγχο, με την ανά τρίμηνο παρουσία εδώ της τρόικας, που δεν αποτελεί πρόβλημα γι' αυτήν η θεσμοθέτηση αυστηρών κανόνων δημοσιονομικής παρακολούθησης στο πλαίσιο της ευρωζώνης».

Υπάρχουν, βεβαίως, προϋποθέσεις, διόλου ασήμαντες. Οπως επισημαίνει υψηλόβαθμη κυβερνητική πηγή, για να συναινέσει η Ελλάδα σε όποια λύση, θεωρεί απαραίτητο «να κατοχυρώνεται η θεσμική ισοτιμία μεταξύ των κρατών-μελών της ευρωζώνης και να μην εντείνεται το κλίμα αβεβαιότητας που ήδη υπάρχει».

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση θέλει να αποκλείσει τα σενάρια περί Ευρώπης πολλών ταχυτήτων και να διασφαλίσει τη θέση της Ελλάδας στην ευρωζώνη, σε ισότιμη βάση με τους εταίρους της. Αυτή φαίνεται πως είναι η βασική της διαπραγματευτική βάση αυτή τη στιγμή. Το μείζον, πάντως, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη, είναι να δοθεί γρήγορα μια πειστική απάντηση στις αγορές, ώστε να εκτονωθεί η κρίση ομολόγων. «Αν δεν κάνουν κάτι για να μαζέψουν τα ομόλογα τώρα, δεν θα προλάβουν να αλλάξουν αργότερα τις Συνθήκες», επισημαίνει χαρακτηριστικά πηγή του υπουργείου Οικονομικών.

Τι περιλαμβάνει. Το σχέδιο είναι ακόμη υπό επεξεργασία, όμως - όπως σημειώνουν σε χθεσινό τους δημοσίευμα και οι «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» - οι βασικοί παίκτες, η γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, ο γάλλος Πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ο ιταλός Πρωθυπουργός Μάριο Μόντι, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ, φαίνονται να έχουν συντονιστεί στον ίδιο σκοπό.
Βασικός πυλώνας του σχεδίου τους, όπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα τοποθετήσεις τους, είναι η υιοθέτηση ενός δημοσιονομικού συμφώνου με αυστηρούς κανόνες πειθαρχίας σε ό,τι αφορά το έλλειμμα των προϋπολογισμών και τον έλεγχο του δημόσιου χρέους. Στο πλαίσιο αυτού του συμφώνου θα προβλέπονται κυρώσεις για τους παραβάτες - τις οποίες μάλιστα η κ. Μέρκελ θέλει να επιβάλλονται αυτομάτως -, ενώ την εφαρμογή του θα διασφαλίζει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Υπό την προϋπόθεση ότι το νέο αυτό σύμφωνο θα υιοθετηθεί και θα ενεργοποιηθούν και τα άλλα σκέλη του σχεδίου: η χορήγηση ρευστότητας μέσω της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και η ενίσχυση της δύναμης πυρός του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Για το τελευταίο προβλέπεται ο διπλασιασμός, τουλάχιστον, των 440 δισ. ευρώ των κεφαλαίων του μέσω μόχλευσης.

Η ΕΚΤ. Για την παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας άναψε πράσινο φως από προχθές, μιλώντας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο κ. Ντράγκι. Συγκεκριμένα, είπε ότι, εφόσον υπάρξει ένα νέο δημοσιονομικό σύμφωνο, «τα υπόλοιπα μπορεί να ακολουθήσουν». Πράγματι, η υιοθέτηση ενός τέτοιου συμφώνου καθησυχάζει τις επιφυλάξεις της Κεντρικής Τράπεζας ότι σε περίπτωση που η ίδια παρέμβει με μαζική παροχή ρευστότητας θα αδρανήσουν τα κράτη-μέλη και δεν θα καταβάλουν τις απαραίτητες προσπάθειες δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Ο τρόπος με τον οποίο θα παρέμβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν έχει ξεκαθαριστεί. Η βασική ιδέα που διατυπώνεται είναι η μαζική αγορά ομολόγων στη δευτερογενή αγορά. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξάλλου, που έγιναν χθες γνωστές, το Ecofin της περασμένης Δευτέρας έδωσε εντολή να μελετηθεί μια λύση για την ενίσχυση - μέσω των κεντρικών τραπεζών - των πόρων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου κατά 200 δισ. ευρώ, ώστε το τελευταίο με τη σειρά του να στηρίξει τις χώρες που διατρέχουν κίνδυνο.
Η κίνηση αυτή αποσκοπεί κυρίως στη στήριξη της Ιταλίας και της Ισπανίας, αν χρειαστεί, καθώς οι πόροι του ΔΝΤ δεν είναι αρκετοί για τις χώρες αυτές. Από το σχέδιο απουσιάζει προς το παρόν η ιδέα του ευρωομολόγου, παρότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε σχετική «πράσινη βίβλο» την περασμένη εβδομάδα. Ίσως αυτό αποτελέσει το επόμενο βήμα, αναφέρουν πηγές της ελληνικής κυβέρνησης. Για τώρα επείγει να δοθεί μια άμεση απάντηση στην κρίση
.