Οι καυτές «πατάτες» της νέας κυβέρνησης

Ο φαύλος κύκλος της ύφεσης, τον οποίο βιώνει εδώ και δύο χρόνια η ελληνική οικονομία λόγω των αλλεπάλληλων πακέτων λιτότητας, που επιβάλλονται διαρκώς, έχει προκαλέσει και ένα φαύλο κύκλο αστοχιών στην εκτέλεση όχι μόνο του φετινού, αλλά όλων των προϋπολογισμών της τελευταίας τριετίας.


Υπό αυτές τις συνθήκες, η νέα κυβέρνηση - με την ανάληψη των καθηκόντων της - θα κληθεί να αντιμετωπίσει ουκ ολίγες πληγές στα δημοσιονομικά της χώρας, τις οποίες και θα πρέπει να κλείσει όσο το δυνατόν ταχύτερα. 

Ποιες είναι, όμως, αυτές, πώς προκλήθηκαν και πόσο εύκολο είναι να κλείσουν; 

Πρόκειται για αστοχίες κυρίως στο σκέλος των εσόδων, καθώς τόσο η ελληνική πλευρά, όσο - πολύ χειρότερα – και οι δανειστές μας αρνούνται να συνειδητοποιήσουν ότι οι νέοι φόροι διώχνουν στην ουσία φόρους, δηλαδή χρήματα από τα δημόσια ταμεία. Αυτό φαίνεται κάθε μήνα, για παράδειγμα, στα δελτία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, όπου από το κακό στο χειρότερο βαδίζουν τα έσοδα από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα. 

Η κατακόρυφη αύξηση του συγκεκριμένου φόρου έχει μειώσει την κατανάλωση της αμόλυβδης βενζίνης (η σημαντική πτώση της κίνησης στους δρόμους της Αθήνας είναι έκδηλη σε καθημερινή βάση), ενώ ο φετινός χειμώνας βρήκε τα περισσότερα νοικοκυριά να χρησιμοποιούν τα κλιματιστικά ή άλλα μέσα θέρμανσης, αντί για το πετρέλαιο. 

Το ίδιο ισχύει και για τα έσοδα από το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, η κατακόρυφη αύξηση των συντελεστών του οποίου, σε συνδυασμό με την έλλειψη πολιτικής βούλησης για να λειτουργήσει όπως πρέπει ο ελεγκτικός μηχανισμός, έχει αυξήσει τη φοροκλοπή από τις επιχειρήσεις. 

Πέραν των αστοχιών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις φόρων, το πάγωμα της αγοράς, όπως στα ακίνητα και στα αυτοκίνητα, που έχουν προκαλέσει τα ολοένα και πιο αυστηρά και απολύτως άδικα και πέραν κάθε λογικής τεκμήρια, στερεί διόλου ευκαταφρόνητα ποσά από τα δημόσια ταμεία, αφού αγοραπωλησίες οικοπέδων και κατοικιών στην ουσία δεν γίνονται, ενώ όσα οχήματα πωλούνται, είναι μικρού κυβισμού και αξίας, ώστε η τελική τους τιμή να μην επιβαρύνεται με φόρο πολυτελείας! 

Προβλήματα, βέβαια, στην εκτέλεση του προϋπολογισμού δεν υπάρχουν μόνο στα έσοδα. Οι απολύτως απαραίτητες παρεμβάσεις στο μέτωπο των δαπανών δεν έγιναν την τελευταία διετία, πέραν της εύκολης λύσης των οριζόντιων περικοπών σε μισθούς και συντάξεις. 

Το ελληνικό κράτος εξακολουθεί να είναι σπάταλο, με αποτέλεσμα να συνεχίζει να συντηρεί οργανισμούς και υπηρεσίες, που δεν έχουν αντικείμενο και λόγο ύπαρξης, να μην έχει παρέμβει επί της ουσίας στις λειτουργικές του δαπάνες και να κάνει τα στραβά μάτια σε υπερωρίες και άλλα έξοδα, που θα έπρεπε να είχαν ήδη περικοπεί. 

Υπό αυτές τις συνθήκες, θεωρείται κάτι παραπάνω από δεδομένο το γεγονός πως η νέα κυβέρνηση θα κληθεί να αποφασίσει την απόλυση περισσότερων από 15.000 υπαλλήλων, που προβλεπόταν αρχικά για φέτος. 
Δεδομένες πρέπει να θεωρούνται γενναίες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα. 

Οι σημαντικές απώλειες για τα ταμεία από το κούρεμα του ελληνικού χρέους, λόγω των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, και τα διαρκώς μειούμενα έσοδα από τις απολύσεις και τις μειώσεις μισθών, έχουν οδηγήσει τους ασφαλιστικούς φορείς ταμειακά στα όριά τους.

Αυτό σημαίνει πως θα απαιτηθούν μέτρα, όπως αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, νέα μείωση των συντάξεων - κύριων και επικουρικών -, ενώ θα προωθηθούν και δραστικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών.