Η δημοκρατία και οι μάζες

Πηγή

Επειδή το παρόν άρθρο γράφτηκε βιαστικά και χωρίς κάποια ιδιαίτερη ιστορική έρευνα να έχει προηγηθεί της συγγραφής του, θα ήθελα να ζητήσω εκ των προτέρων συγγνώμη για ενδεχόμενες ανακρίβειες, αν και θα επιχειρήσω να ακριβολογήσω προσπαθώντας να είμαι, ευθύβολος και εύστοχος.

Στο παρόν κείμενο θα αναλωθούμε σε μια γενική ματιά των πολιτικών σχηματισμών που λέγονται κόμματα και πώς αυτά διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στις ζωές μας. Συγκεκριμένα, σκοπός μας είναι να εκφράσουμε την παρακάτω άποψη:

Η ύπαρξη των κομμάτων, μόνο τροχοπέδη μπορεί να αποτελέσει στην ανάπτυξη και την πρόοδο της σύγχρονης κοινωνίας.

Αποφεύγοντας να προτρέχουμε όμως, θα ανακαλέσουμε στο νου μας γεγονότα που ποτέ δεν είχε ζήσει η νέα γενιά, όπως είναι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και η έναρξη του εμφυλίου, το πέρασμα στη Δικτατορία αρκετά αργότερα και τέλος η περίοδος της μεταπολίτευσης.

Παίρνοντας τέτοια ιστορικά γεγονότα, μπορούμε εύκολα να αντιληφθούμε το εξής:

Η νεότερη ιστορία της Ελλάδας, είναι στην ουσία μια ιστορία κομμάτων.

Η αρχή βέβαια έγινε με τη Γαλλική Επανάσταση..

Αυτή έθεσε τα θεμέλια της δημιουργίας των κομμάτων σαν βασικού φορέα “δημοκρατικών” διαδικασιών.

Με τα κόμματα λοιπόν, βρίσκουν την έκφρασή τους όλες οι κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού και έχουν ένα βήμα να εκφράζουν τη θέλησή τους.

H πεποίθηση που είναι διάχυτη στο κοινωνικό σύνολο είναι ότι, αφού ασχολούμαστε με την πολιτική, αυτομάτως αποδεχόμαστε ότι είμαστε μέρος μιας κοινωνίας η οποία αποφασίζει από κοινού και όπου το ατομικό συμφέρον, περνάει μέσα από το συλλογικό.

Υπάρχει βέβαια και η εξής άποψη:

Η πολιτική τοποθέτηση του καθενός εξαρτάται καθαρά και μόνο από το ατομικό του συμφέρον και με βάση αυτό κάνει την επιλογή του.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, η όποια μου βούληση θα εκφραστεί μέσω κάποιου υπάρχοντος σχηματισμού (ακόμα κι αν αποστασιοποιηθώ, πάλι σε ένα σχηματισμό θα ανήκω).

Και αυτό ακριβώς είναι που με μειώνει ως πολιτικό ον.

Βρίσκομαι αντιμέτωπος με την ευθύνη που θα πρέπει να έχω ως πολιτικό ον και νιώθω ότι οι επιλογές που μου προσφέρονται, είναι λίγες αλλά αποτελεσματικές. Λίγες όσες και ο αριθμός των κομμάτων (συν μία) και αποτελεσματικές όσο μία ψήφος που είναι ικανή να ανεβάσει και να κατεβάσει κυβερνήσεις.

Νιώθω ότι εκεί που θα έπρεπε να είμαι βαριά οπλισμένος στον πολιτικό αγώνα, οι μηχανισμοί είναι πλέον απλοί και αποτελεσματικοί στην εικονική αλλαγή εξουσίας και στην εικονικά θαρραλέα φωνή των μικρών “επαναστατικών” κομμάτων. Νιώθω πραγματικά ελεύθερος να βροντοφωνάζω τον έναν και τον άλλο κλέφτες, να λέω την άποψή μου, να ψηφίζω, να απεργώ, να διαμαρτύρομαι να γίνομαι “επαναστάτης” που, μη αντιλαμβανόμενος αυτήν την ευκολία, αισθάνομαι πραγματικά ότι η δράση μου είναι κάτι περισσότερο από επαρκής.

Μπορώ να είμαι φιλελεύθερος και μπρούκλης, να αυτοαποκαλούμαι μεγαλοαστός, μικροαστός, εργάτης, αριστερός, εθνικιστής ή επαναστάτης και να νιώθω μια ηδονή από αυτόν τον αυτοπροσδιορισμό που αυτή η δημοκρατία με έχει αφήσει ελεύθερο να διεκδικώ για τον εαυτό μου και να τον βροντοφωνάζω στους κόλπους της.

Αυτό που δε μου έχει μάθει όμως, είναι να καθαρίζω από το μυαλό μου όλα τα ιστορικά κατάλοιπα που ονομάζονται πολιτικές παρατάξεις, που με τις αλλοτριωμένες ιδεολογίες τους είναι σαν απόηχος ενός εγωιστικού παρελθόντος που δε λέει να κοπάσει.

Έχω αποδεχτεί ότι μέσα στα πλαίσια μιας πολυπληθούς κοινωνίας, το δώρο της δημοκρατίας προσφέρεται γενναιόδωρα μεν, αλλά με κάποιους αντικειμενικούς περιορισμούς.

Ποιοι είναι όμως όλοι αυτοί που μπορούν να αυτοπροσδιορίζονται ως πολιτικοί και να παίρνουν τις τύχες των μαζών στα χέρια τους;

Ποιος είμαι εγώ στην τελική που όλοι αυτοί μου απευθύνουν το λόγο και με κάνουν να νιώθω περήφανος για αυτό που έχω στα χέρια μου; Και τι είναι στην τελική αυτό που έχω στα χέρια μου; Ένα χαρτί με κάποια ονόματα που κάθε 4 χρόνια καλούμαι να ρίξω σε ένα κουτί με άλλα τέτοια χαρτιά. Πώς είναι δυνατόν να νιώθω τόσο υπεύθυνος και ικανός να συσσωρεύσω όλους τους προβληματισμούς και τις τοποθετήσεις μου απέναντι στην κοινωνία σε ένα χαρτί.

Νομίζω ότι έχω τη δύναμη, όμως αυτό είναι μάλλον ένα παιχνίδι που μου έδωσαν για να παίζω.

Ντροπή στα κόμματα εξουσίας που έχουν εξασθενήσει τη δύναμη της ατομικής δράσης ως πολιτική πράξη και ντροπή στα κόμματα της αριστεράς που επειδή τους δόθηκε μετά τη μεταπολίτευση η ελευθερία έκφρασης, ως γνήσιοι εκπρόσωποι της προόδου και της αλλαγής, στειρώνουν και ξεφουσκώνουν κάθε δυναμική που μπορεί να υπάρχει στα σπλάχνα της κοινωνίας.

Οι μοναδικές οδοί που έχω να επιλέξω στη δημοκρατία αυτή είναι είτε μια ψήφος, είτε η υποταγή μου σε κάποιο πολιτικό σχηματισμό για να καταφέρω να εξελιχθώ και να γίνω εγώ ο δέκτης ψήφων. Η δημοκρατία αυτή το μόνο που αφήνει πραγματικά ελεύθερο να φωνάζει και να ακούγεται είναι οι ομάδες, τα κόμματα, οι οργανώσεις, οι σύνδεσμοι, οι συμμορίες, οι συνδικαλιστικοί σχηματισμοί, ακόμα και εξωκοινοβουλευτικοί σχηματισμοί, αρκεί τα μέλη να απαρτίζουν έναν όχλο, να κινούνται ομοιόμορφα και να ‘χουν ενιαίους κώδικες και αξίες.

Αυτή η δημοκρατία είναι δημοκρατία μαζών.

Μαζών που ευτυχώς γι’ αυτήν συντονίζονται έχοντας ως υποβολέα τους ηγέτες και τα σύμβολά τους.

Αυτός που τελικά κυβερνάει, είναι απλά ο πιο συμπαγής όχλος μαζί με τον υποβολέα του.

Αναρωτιέμαι αν πραγματικά στο τέλος θα καταφέρω να εκφράσω αυτό που είχα εξ αρχής στο νου μου, ή αν τελικά στην πορεία θα χαθώ.

Αναρωτιέμαι τελικά αν οι εκλογές δίνουν πραγματικά ένα προβάδισμα στον πιο ικανό απ’ ότι μια τυχαία επιλογή.