Ποια είναι τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής

Τις θετικές για την Ελλάδα αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής του Eurogroup της 11ης Μαρτίου επιβεβαίωσε η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ που ολοκληρώθηκε σήμερα στις Βρυξέλλες. Πρόκειται για την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων από τα 5 στα 10 χρόνια, καθώς και τη μείωση κατά 100 μονάδες βάσης του επιτοκίου δανεισμού για το ποσό που αφορά τα δάνεια από την ευρωζώνη (80 δισ. ευρώ).

Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι 27 ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν ότι παρόλο που η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη βρίσκεται σε καλό δρόμο, οι κίνδυνοι παραμένουν και η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να δρα με αποφασιστικότητα.

«Υιοθετούμε σήμερα ένα πακέτο συνολικών μέτρων που έχουν ως στόχο την ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης στην Ε.Ε. και τη διασφάλιση της σταθερότητας στο σύνολο της ευρωζώνης», αναφέρει το κείμενο των συμπερασμάτων.

Οι «27» δεσμεύονται να προχωρήσουν σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα στηρίξουν την απασχόληση και την ανάπτυξη. Επιπλέον, δεδομένου, ότι 24 από τα 27, κράτη μέλη της ΕΕ παρουσιάζουν υπερβολικά ελλείμματα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεσμεύονται να συγκρατήσουν τις κρατικές δαπάνες, με στόχο, ως το 2015, κανένα κράτος μέλος της ΕΕ να μην έχει δημοσιονομικό έλλειμμα μεγαλύτερο από το 3% του ΑΕΠ του.

Σε ότι αφορά την εφαρμογή του λεγόμενου «ευρωπαϊκού εξαμήνου» το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τις προτεραιότητες για δημοσιονομική σταθεροποίηση, διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, την επιστροφή σε υγιή δημοσιονομικά μεγέθη, τη μείωση της ανεργίας μέσα από τις μεταρρυθμίσεις των αγορών εργασίας και την ενίσχυση των προσπαθειών για την οικονομική ανάκαμψη. Προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφράζουν αυτούς τους στόχους σε συγκεκριμένα μέτρα τα οποία θα πρέπει να ενσωματώνονται στα προγράμματα σταθερότητας και τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει τις προτάσεις της για τις εξειδικευμένες για κάθε κράτος μέλος συστάσεις, ώστε να υιοθετηθούν πριν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου.

Ειδικότερα, τα κράτη μέλη οφείλουν να παρουσιάζουν πολυετή προγράμματα με στόχους για το έλλειμμα, τα έσοδα και τις δαπάνες, αλλά και τη στρατηγική για την επίτευξή τους με χρονοδιαγράμματα. Η Σύνοδος Κορυφής υπογραμμίζει ότι για τις χώρες με υψηλά διαρθρωτικά ελλείμματα ή με υψηλά ή και αυξανόμενα επίπεδα χρέους, οι προσπάθειες σταθεροποίησης θα πρέπει να είναι εμπροσθοβαρείς.

Σε ότι αφορά την ανάγκη προώθησης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, τα κράτη μέλη καλούνται να εφαρμόσουν, μεταξύ άλλων, μέτρα για την αναμόρφωση των συνταξιοδοτικών συστημάτων , την εξασφάλιση της ευελιξίας και της ασφάλειας στην εργασία («flexicurity»).

Στα συμπεράσματά τους, οι 27 τονίζουν ότι το πακέτο έξι νομοθετικών προτάσεων για την οικονομική διακυβέρνηση είναι ουσιώδες για τη διασφάλιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και την αποφυγή υπερβολικών μακροοικονομικών ανισορροπιών. Το πακέτο αυτό περιλαμβάνει τη μεταρρύθμιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, δηλαδή, την παρακολούθηση των δημοσιονομικών πολιτικών των χωρών μελών, αυστηρότερους κανόνες για το χρέος και το έλλειμμα, σε πρώιμο στάδιο και στενότερη επιτήρηση των μακροοικονομικών ανισορροπιών.

Οι 27 καλούν το Συμβούλιο Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να ξεκινήσουν τη διαπραγματευτική διαδικασία, προκειμένου το πακέτο των έξι νομοθετικών προτάσεων για την ενίσχυση της διακυβέρνησης να υιοθετηθεί ως τον Ιούνιο του 2011.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε το «Σύμφωνο για το Ευρώ», μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε από τη Γερμανία και τη Γαλλία και έχει ως στόχο την εναρμόνιση των εθνικών πολιτικών σε θέματα συντάξεων, μισθών, φορολογίας και γενικότερα δημοσιονομικής πολιτικής.

Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, οι 17 χώρες της ευρωζώνης, αλλά και έξι χώρες εκτός ευρώ (Δανία, Πολωνία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία και Βουλγαρία), συμφωνούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους προωθώντας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, βάζοντας φρένο στα κρατικά χρέη και συγκρατώντας τους μισθούς. Επιπλέον, οι «μη- ανταγωνιστικές χώρες» θα αναλαμβάνουν ετήσιες δεσμεύσεις για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης, τη σύνδεση των μισθολογικών πολιτικών με την παραγωγικότητα και την τροποποίηση των προβληματικών δημοσιονομικών πρακτικών.

Οι 23 χώρες που προσυπογράφουν το Σύμφωνο δεσμεύονται ότι θα παρουσιάσουν, το συντομότερο δυνατό, συγκεκριμένους στόχους και δράσεις για να βελτιώσουν την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών τους.

Οι δράσεις αυτές θα εντάσσονται στα εθνικά προγράμματα σταθερότητας και Σύγκλισης και στα Εθνικά Προγράμματα Μεταρρυθμίσεων. Τα προγράμματα θα υποβάλλονται κάθε Απρίλιο του έτους και θα αξιολογούνται τον Ιούνιο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Οι «27», αποφάσισαν τη διεξαγωγή αυστηρότερων τεστ αντοχής για τις τράπεζες, καθώς και «φιλόδοξα και εξειδικευμένα» σχέδια, τα οποία θα προβλέπουν το ενδεχόμενο ανακεφαλαίωσης, αν εντοπιστούν νέες «μαύρες τρύπες» στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Σε ό,τι αφορά τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM), στα συμπεράσματά τους οι «27», αφού τονίζουν ότι προέχει «η διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στην ευρωζώνη», καλούν για την «ταχεία έναρξη των εθνικών διαδικασιών έγκρισης με στόχο την έναρξη ισχύος του ESM από την 1η Ιανουαρίου 2013».

Επίσης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθετεί τις αποφάσεις που έλαβαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της ευρωζώνης στις 11 Μαρτίου, καθώς και τη συμφωνία που επετεύχθη στο Συμβούλιο Eurogroup της 21ης Μαρτίου για τα χαρακτηριστικά του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). «Η προετοιμασία για τη Συνθήκη που θα διέπει τον ESM και οι τροποποιήσεις επί της συμφωνία για το σημερινό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), ώστε να διασφαλίζει την δανειοδοτική του δυνατότητα στα 440 δις. ευρώ, θα οριστικοποιηθεί έτσι ώστε οι εθνικές διαδικασίες να ολοκληρωθούν εν ευθέτω χρόνω για την υπογραφή και των δύο συμφωνιών, συγχρόνως, πριν από τα τέλη του Ιουνίου 2011», αναφέρει το σχέδιο συμπερασμάτων.

Σύμφωνα με παράρτημα των συμπερασμάτων που αναφέρεται στη λειτουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM), οι «27» συμφώνησαν ότι ο EMS θα έχει κεφαλαιακή βάση 700 δις. ευρώ, εκ των οποίων θα μπορεί να δανείζει, χωρίς να διακυβεύεται η πιστοληπτική του ικανότητα (ΑΑΑ), έως και 500 δις. ευρώ.

Από τα 700 δις ευρώ, τα 80 δις αποτελούν κεφάλαια που θα καταβάλουν τα κράτη μέλη σε πέντε ισόποσες ετήσιες δόσεις, αρχής γενομένης από τον Ιούλιο του 2013. Τα υπόλοιπα 620 δις θα έχουν τη μορφή καταβεβλημένων κεφαλαίων και εγγυήσεων από τα κράτη μέλη.

Κατά τη μεταβατική περίοδο από το 2013 ως το 2017 τα κράτη μέλη δεσμεύονται να αυξήσουν, εφόσον κριθεί αναγκαίο, τα κεφάλαια του Μηχανισμού, ώστε να διατηρηθεί η υψηλή πιστοληπτική ικανότητα του Μηχανισμού.

Το κυμαινόμενο επιτόκιο δανεισμού θα υπολογίζεται στο κόστος χρηματοδότησης συν 2% για τα δάνεια ως τριετούς διάρκειας και συν 3% για τα δάνεια με διάρκεια πέραν της τριετίας.

Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα αποφασίζεται κατά περίπτωση. Η φύση και το εύρος της συμμετοχής θα καθορίζεται κατά περίπτωση και θα εξαρτάται από το αποτέλεσμα μιας ανάλυσης για τη βιωσιμότητα του κρατικού χρέους της ενδιαφερόμενος χώρας, την οποία θα εκπονεί η Επιτροπή και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Άν η ανάλυση καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το κρατικό χρέος δεν είναι βιώσιμο, το κράτος μέλος που λαμβάνει οικονομική ενίσχυση θα υποχρεώνεται να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τους επενδυτές του, προκειμένου να διασφαλίσει τη συμμετοχή τους στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους.

Τα κράτη μέλη της ευρωζώνης που θα προσφεύγουν στο μηχανισμό θα δανείζονται υπό αυστηρές προϋποθέσεις και θα εφαρμόζουν ένα αυστηρό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής το οποίο θα αποφασίζεται μαζί με την Τρόικα. (Επιτροπή, ΕΚΤ και ΔΝΤ). Υπό αυστηρές προϋποθέσεις και με την υπογραφή μνημονίου θα δίνονται και τα δάνεια για την εξαγορά κρατικών ομολόγων από την πρωτογενή αγορά.

Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται ομόφωνα από το πολιτικό διοικητικό Συμβούλιο του EMS, το οποίο θα αποτελείται από τους υπουργούς οικονομικών της ευρωζώνης.

Σε ότι αφορά τις εξελίξεις στη Λιβύη, η Σύνοδος Κορυφής υπογραμμίζει ότι μόλις διασφαλιστεί ότι ο άμαχος πληθυσμός είναι ασφαλής και κριθεί ότι οι στόχοι του ψηφίσματος 1973 των Ηνωμένων Εθνών, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα ολοκληρωθούν. Η Σύνοδος Κορυφής υπογραμμίζει ακόμη το σημαντικό ρόλο των αραβικών χωρών , και κυρίως του Αραβικού Συνδέσμου, για την ενεργό υποστήριξη της εφαρμογής του ψηφίσματος 1973 και για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στην κρίση. Οι ευρωπαίοι ηγέτες επαναλαμβάνουν την έκκληση τους για άμεση αποχώρηση του Μ. Καντάφι, ώστε να προχωρήσει η μετάβαση της Λιβύης σε καθεστώς δημοκρατίας με διευρυμένο διάλογο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει ακόμη την ετοιμότητά του να υιοθετήσει πρόσθετες κυρώσεις, κυρίως σε ότι αφορά τα κέρδη του καθεστώτος Καντάφι από τις αγορές φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Η ΕΕ σημειώνει ακόμη ότι θα συνεχίσει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας.

Σε ότι αφορά την Ιαπωνία, η ΕΕ αναφέρει ότι θα υποστηρίξει τη χώρα αυτή για την αντιμετώπιση των αναγκών της μετά τον καταστροφικό σεισμό. Εξάλλου, αντλώντας τα διδάγματα από αυτά τα δραματικά γεγονότα, η ΕΕ υπογραμμίζει ότι θα πρέπει να επανεξεταστεί η ασφάλεια των πυρηνικών μονάδων της ΕΕ με τη διεξαγωγή τεστ αντοχής. Στο πλαίσιο αυτό, καλούνται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ρυθμιστική Ομάδα για την Ασφάλεια της Πυρηνικής Ενέργειας να αποσαφηνίσουν τις λεπτομέρειες και τους στόχους αυτών των τεστ.

Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής επισημαίνεται ακόμη ότι η ΕΕ θα ζητήσει τη διεξαγωγή ανάλογων τεστ αντοχής και στις γειτονικές χώρες, που θα αφορούν τόσο τις υπάρχουσες όσο και τις σχεδιαζόμενες μονάδες.