Δράσεις του Δήμου Αθηναίων για την αντιμετώπιση της φτώχειας

Το δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών του δήμου Αθηναίων, υπό την ομπρέλα του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης (ΚΥΑΔΑ), που στόχο έχει να ανακόψει το αυξανόμενο κύμα φτωχοποίησης στην πρωτεύουσα και την αύξηση του αριθμού των κατοίκων της Αθήνας που προστρέχουν στις υπηρεσίες του ΚΥΑΔΑ παρουσίασαν σήμερα ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης και η διοίκηση του ΚΥΑΔΑ, ενόψει της αυριανής (17 Οκτωβρίου) Διεθνούς Ημέρας κατά της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού.

Η ποσοτική και ποιοτική ανάλυση, που έγινε από τους επιστήμονες και τους επαγγελματίες υγείας του ΚΥΑΔΑ, αναδεικνύει τα στρώματα της κοινωνίας που έχουν πληγεί και συνεχίζουν να πλήττονται σε γοργά αυξανόμενους ρυθμούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλο και μεγαλύτερος αριθμός Ελλήνων χαμηλοσυνταξιούχων, ανέργων σε παραγωγική ηλικία, πτυχιούχων Ανώτερης Εκπαίδευσης, αλλά και παιδιών προστρέχουν στα συσσίτια του δήμου, ενώ σταθερά αυξάνεται ο αριθμός των οικογενειών που απευθύνονται στις υπηρεσίες του δήμου για να καλύψουν τις βασικές διατροφικές τους ανάγκες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΚΥΑΔΑ, περισσότεροι από 20.000 κάτοικοι της πρωτεύουσας στηρίζονται πλέον στις κοινωνικές δομές του δήμου Αθηναίων για την καθημερινή τους επιβίωση. Όπως σημείωσε και ο δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης «παρά την πρωτοφανή κρίση που πλήττει τη χώρα μας, καταφέραμε και κρατήσαμε όρθιο το μητροπολιτικό κέντρο που συμπυκνώνει με τον πιο δραματικό τρόπο τα σημερινά, οξύτατα προβλήματα και μάλιστα σε μια περίοδο που οι κοινωνικές δομές του κεντρικού κράτους έχουν καταρρεύσει».

Το υποστηρικτικό δίκτυο του ΚΥΑΔΑ αποτελούν ο Κόμβος Αλληλοβοήθειας των Πολιτών, το Κέντρο Σίτισης, το Κοινωνικό Παντοπωλείο, το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην Οικογένεια», το Υπνωτήριο Αστέγων στον Ξενώνα Φιλοξενίας στην Ομόνοια και οι δύο Ξενώνες Φιλοξενίας Αστέγων. Στις δομές παρέχεται υλική, κοινωνική και ψυχολογική στήριξη.

Κόμβος Αλληλοβοήθειας

- Στον Κόμβο Αλληλοβοήθειας, στο παλιό Φρουραρχείο προσφέρεται στήριξη και βοήθεια σε τρόφιμα, ρούχα, είδη καθαριότητας και υγιεινής σε 13.500 συμπολίτες μας ετησίως (εκ των οποίων 3.000 παιδιά). Η δομή λειτουργεί με δωρεές από χιλιάδες πολίτες και περισσότερες από 100 εταιρείες και φορείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό που έχουν προσφέρει περισσότερους από 200 τόνους σε τρόφιμα, ρούχα, παιχνίδια και είδη νοικοκυριού. Η διανομή γίνεται με κλεισμένο ραντεβού, με τους ωφελούμενους, ώστε να μη δημιουργούνται ουρές που θα έθιγαν τη βασική αρχή της διακριτικότητας.

Όπως σημείωσε το μέλος του Δ.Σ. του ΚΥΑΔΑ και διευθύνων σύμβουλος της «Τεχνόπολις» Κωστής Μπιτζάνης, η βοήθεια που λαμβάνουν οι συμπολίτες μας αποτιμάται σε ένα εκατ. ευρώ. Τόνισε ότι κινητήρια δύναμη για τη λειτουργία του Κόμβου αποτελεί το σύνθημα «Ό,τι σου περισσεύει, κάποιος το χρειάζεται» και στόχος είναι η περαιτέρω ανάπτυξη της δυναμικής της ενεργής αλληλοβοήθειας. Μίλησε για το σύγχρονο λογισμικό του Κόμβου που πλέον θα δοθεί ως τεχνογνωσία και σε άλλους δήμους, στο οποίο όχι μόνο καταγράφονται με κάθε λεπτομέρεια τα διακινούμενα αγαθά (ώστε να μπορεί να ελεγχθεί η διανομή από τους δωρητές) αλλά λειτουργεί και πλατφόρμα δικτύωσης όλων των φορέων του δήμου που παρέχουν κοινωνικές υπηρεσίες. Επίσης, λειτουργεί τηλεφωνικό κέντρο 30 γραμμών (15422) το οποίο δέχεται και καταγράφει προσφορές και αιτήματα.

«Όλα αυτά» τόνισε ο κ. Μπιτζάνης «δεν θα μπορούσαν να γίνουν χωρίς το ανθρώπινο δυναμικό που εργάζεται στις υπηρεσίες και τις δομές του δήμου Αθηναίων».

Κέντρο Σίτισης

- Στο Κέντρο Σίτισης, στην οδό Σοφοκλέους, διανέμονται δύο φορές την ημέρα, στις 12 το πρωί και στις 16.30 το απόγευμα, 1.400 μερίδες φαγητό. Οι άνθρωποι που διανέμουν το συσσίτιο είναι κυρίως εργαζόμενοι του Κέντρου, πλαισιωμένοι από εθελοντές.

Όπως εξήγησε η διευθύντρια του ΚΥΑΔΑ Δήμητρα Νούση, το πρόγραμμα σίτισης «δεν προέκυψε ως ανάγκη της πόλης λόγω κρίσης, αλλά κάλυπτε μια ανάγκη που προϋπήρχε της κρίσης, όπως συμβαίνει σε πάρα πολλές πρωτεύουσες του κόσμου. Το απογευματινό συσσίτιο προστέθηκε λόγω της κρίσης πριν από δυο χρόνια».

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, μεταξύ των ωφελουμένων το 60% είναι Έλληνες. Ειδικά, στο πρωινό συσσίτιο, που ήταν το παλιό συσσίτιο που διανεμόταν επί χρόνια το μεσημέρι, το 90% είναι Έλληνες και το 10% είναι αλλοδαποί. Στο απογευματινό συσσίτιο, που ήταν το παλιό συσσίτιο που είχε ξεκινήσει πριν από οκτώ χρόνια με κύριους ωφελουμένους τους αλλοδαπούς, το 53% είναι Έλληνες και το 47% είναι αλλοδαποί.

Το 70% των ανθρώπων που τρέφονται από τα συσσίτια είναι άνδρες και το 60% είναι ηλικίας 36-65 ετών. Το 76% των σιτιζομένων έχουν μηδενικό εισόδημα (άστεγοι, άποροι, άνεργοι) και το 11% εισόδημα που ανέρχεται σε 320 ευρώ μηνιαίως.

Οι νέο-εισερχόμενοι στα συσσίτια

Το 41% προσήλθε στο συσσίτιο για 1η φορά τους τελευταίους έξι μήνες. Στο σύνολο των Ελλήνων, το 31% είναι νέο-εισερχόμενοι τους τελευταίους έξι μήνες.

Μεταξύ των νέο-εισερχομένων, το 27% έχει τελειώσει το Δημοτικό, το 22% το Λύκειο και το 18% είναι απόφοιτοι Ανώτερης Εκπαίδευσης.

Το 7,6% των νέο-εισερχομένων στα συσσίτια είναι κάτω των 18 ετών, το 10,9% είναι ηλικίας 18-25 ετών, το 16,2% είναι ηλικίας 56-65 ετών, το 18,2% είναι ηλικίας 46-55 ετών, το 18,8% είναι ηλικίας 46-55 ετών και το 24,3% είναι ηλικίας 26-35 ετών.

Είναι προφανής η αποτύπωση των επιπτώσεων της επιδεινούμενης κρίσης τόσο ως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο (18% απόφοιτοι Ανώτερης Εκπαίδευσης), όσο και ως προς τις ηλικίες (7,6% κάτω των 18 ετών και 24,3% νέοι 26 – 35 ετών που έχουν πληγεί μοιραία από την ανεργία).

Κοινωνικό Παντοπωλείο

- Η τροφοδοσία στο Κοινωνικό Παντοπωλείο είναι προϊόν συνεργασίας του Ιδρύματος Αστέγων και του ομίλου «Μαρινόπουλος» από το 2007. Η δομή φτιάχτηκε εξ ολοκλήρου με δαπάνη του χορηγού. Το ανθρώπινο δυναμικό προέρχεται επίσης από τον όμιλο «Μαρινόπουλος».

Ανά έξι μήνες υποβάλλονται αιτήσεις, κατόπιν λήψης κοινωνικού ιστορικού ανά αιτούντα και με κατάθεση δικαιολογητικών των εισοδημάτων τους. Στη συνέχεια οι ωφελούμενοι παίρνουν ό,τι έχουν ανάγκη.

Το 1ο εξάμηνο του 2013 εξυπηρετήθηκαν 774 νοικοκυριά, δηλαδή 2026 άτομα.

Μεταξύ των 2026 ατόμων, το 75,8% είναι Έλληνες, το 11,2% Αλβανοί, το 5,8% Ρουμάνοι, το 3,2% ομογενείς.

Το 75,58% είναι άνεργοι, το 17,44% συνταξιούχοι και 6,98% εργαζόμενοι. Αποτυπώνεται και πάλι το έντονο πρόβλημα της ανεργίας, οι σαρωτικές συνέπειες της μείωσης των συντάξεων αλλά και της φτωχοποίησης μερίδας των εργαζομένων.

Η επεξεργασία των στοιχείων του τρέχοντος εξαμήνου αφορά 1.013 νοικοκυριά. Δηλαδή σε έξι μήνες οι δικαιούχοι αυξήθηκαν κατά 30%. Και δυστυχώς έπεται περαιτέρω αύξηση.

Πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην Οικογένεια»

- Ο δήμος Αθηναίων πραγματοποιεί το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην Οικογένεια» σε συνεργασία με την Cosmote. Στεγάζεται στην περιοχή Μακρυγιάννη, σε κτίριο που αποτελεί δωρεά της Αμερικανικής Λεγεώνας των Ξένων. Η ανακαίνιση του κτιρίου και τα είδη διατροφής είναι επίσης χορηγία της Cosmote.

Το πρόγραμμα συνδυάζει την υλική με την ψυχοκοινωνική στήριξη. Από το Μάιο 2012 παρέχεται στήριξη σε 200 οικογένειες. Την προσπάθεια να διευρυνθεί το δίκτυο σε περισσότερο νοικοκυριά ενίσχυσε πρόσφατα δωρεά της ΔΕΠΑ.

Το Κοινωνικό Παντοπωλείο και το πρόγραμμα «Αλληλεγγύη στην Οικογένεια» αποτελούν προγράμματα στήριξης των οικογενειών.

Υπνωτήριο και Ξενώνες Φιλοξενίας Αστέγων

Οι δομές εντάσσονται στο πρόγραμμα «Από το δρόμο στην επανένταξη». Περιλαμβάνει δουλειά δρόμου (street work) ώστε να καταγραφούν, για πρώτη φορά, οι άστεγοι που όπως είπε ο κ. Καμίνης ανέρχονται πλέον σε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους. «Η δουλειά δρόμου γίνεται από τους κοινωνικούς επιστήμονες του δήμου που πλέον» όπως τόνισε η κ. Νούση «βγήκαν από τα γραφεία».

Στο πλαίσιο της καταγραφής έγινε προσπάθεια αποτύπωσης του προφίλ των αστέγων. Έγιναν 650 συνεντεύξεις, εκ των οποίων κρίθηκαν ως επαρκείς οι συνεντεύξεις 460 αστέγων που διαβιούν και μετακινούνται σε 176 σημεία της πρωτεύουσας.

Διαπιστώθηκε ότι το 60% είναι εξαρτώμενοι από ουσίες και αλκοόλ. Όπως τόνισε η κ. Νούση «η εικόνα των αστέγων στην πόλη επηρεάζεται περισσότερο από το πρόβλημα της εξάρτησης και δευτερευόντως από αυτό της αστεγίας».

Το 77% των αστέγων που καταγράφηκαν είναι άνδρες. Το 53% είναι Έλληνες και το 46% είναι αλλοδαποί. Μεταξύ των αλλοδαπών, το 53% είναι Ευρωπαίοι, κυρίως από χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης και το 46% Ασιάτες και Αφρικανοί.

Το 27% είναι ηλικίας 26-35 ετών, το 26% είναι ηλικίας 36-45 ετών, το 23% είναι ηλικίας 46-55 ετών, το 15% είναι ηλικίας 56-65 ετών και το 5% είναι άνω των 66 ετών.

Η κατάσταση της υγείας στο 53% των αστέγων είναι μέτρια (χρήστες, τραυματισμένοι), στο 24% είναι καλή και στο 8% είναι άσχημη. Το 15% πάσχει από έλλειψη επικοινωνίας.

Το 54% επικαλείται ως κύριο πρόβλημα την έλλειψη χρημάτων, το 21% την έλλειψη οικογένειας, ενώ το 6% δηλώνει ότι η αστεγία είναι ελεύθερη επιλογή.

Οι μισοί άστεγοι που διαβούν στο δρόμο, επαιτούν.

Το 59% επιθυμούν στήριξη στη σίτιση, το 47% στήριξη στο ρουχισμό, το 45% επιθυμούν στήριξη στην ατομική υγιεινή (την οποία καλύπτει το υπνωτήριο – καταφύγιο μιας νύχτας) και το 39% στη στέγαση.

Μεταξύ των 460 αστέγων, οι μισοί δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν να στεγασθούν (258 άνθρωποι) και οι 74 δηλώνουν εξάρτηση από ουσίες.

Με τη σταθερή προσέγγιση των street workers ήδη 20 άστεγοι εγκατέλειψαν το δρόμο και δοκίμασαν το πρόγραμμα προσωρινής διαμονής (υπνωτήριο). Οι μισοί από αυτούς (9 άνθρωποι) ζήτησαν και πέρασαν στο πρόγραμμα Φιλοξενίας στους ξενώνες. Οι 7 παραμένουν στο προ-ενταξιακό πρόγραμμα του υπνωτηρίου. Οι 4 από τους 20 οδηγήθηκαν με τη βοήθεια της Κοινωνικής Υπηρεσίας σε επανένταξη.

Όπως σημείωσε ο κ. Καμίνης και ανέλυσε η κ. Νούση, η αστεγία είναι ένα πολύπλοκο και δυσεπίλυτο πρόβλημα.