Οι κορυφαίες επιχειρηματικές «αστοχίες» του 2012

Από οικονομικές γκάφες και αθώα επιχειρηματικά λάθη μέχρι σκάνδαλα, υποθέσεις ξεπλύματος χρήματος και διαπλοκές, η χρονιά τα είχε όλα στο πεδίο των επιχειρήσεων. Ο κόσμος του χρήματος κλυδωνίζεται από τη γενικευμένη οικονομική ύφεση και τη λιτότητα των αγορών. Σε ένα ζοφερό επιχειρηματικό περιβάλλον, το πεδίο συσκοτίζεται ακόμη περισσότερο από ύποπτες υποθέσεις αστοχίας και αβλεψίας ή ηθελημένης απάτης και διαφθοράς.


Με τις ρυθμιστικές Αρχές να προσπαθούν να ελέγξουν την ασύδοτη λειτουργία της αγοράς και να χαλιναγωγήσουν τη δράση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, η μάχη στον συναρπαστικό κόσμο των επιχειρήσεων ήταν για άλλη μια φορά λυσσαλέα.

Ας δούμε τις υποθέσεις που απασχόλησαν τα επιχειρηματική ήθη του 2012 και αποτέλεσαν ορόσημα μιας χρονιάς που φεύγει σιγά-σιγά...

Νο 10 - Το «θέατρο σκιών» της Goldman Sachs



Παραιτήσεις κορυφαίων στελεχών σημειώθηκαν μπόλικες μέσα στη χρονιά, καμιά ωστόσο δεν είχε τον δραματικό αντίκτυπο του executive director της Goldman Sachs, Greg Smith. Ούτε και κάποια αντίστοιχη θα αποκάλυπτε τόσα πολλά για ύποπτες επιχειρηματικές κινήσεις! Ο Smith άφησε λοιπόν τη δουλειά του τον Μάιο, όχι βέβαια χωρίς να κάνει πάταγο: έγραψε ένα δηκτικό άρθρο για τα επιχειρηματικά ήθη της εταιρίας του, με τίτλο «Γιατί φεύγω από την Goldman Sachs», στο οποίο περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια τη ζοφερή ατμόσφαιρα που επικρατούσε στη φίρμα, με τους εργαζομένους να εξωθούνται στην «καταλήστευση» των πελατών και την παραπλάνησή τους, πάντα προς όφελος της Goldman. Και παρά το γεγονός ότι το κομμάτι δέχτηκε δριμεία κριτική από επιχειρηματικούς κύκλους, ήταν άλλο ένα επεισόδιο στη δραματική σειρά των σκοτεινών διαπλοκών της φίρμας, που μετρά ήδη δύο χρόνια στο στόχαστρο...

Νο 9 - Το σκάνδαλο δωροδοκίας της Walmart στο Μεξικό



Η κυριαρχία της Walmart στη βιομηχανία του retail των ΗΠΑ ήταν καθοριστική, σημειώνοντας την ίδια επιτυχία στην εξάπλωσή της στην παγκόσμια αγορά. Στην πραγματικότητα, αν το κομμάτι των διεθνών επιχειρήσεων της Walmart αποτελούσε χωριστό τμήμα, θα καταλάμβανε σήμερα την τρίτη θέση στους retailers του κόσμου. Το 2012 μάθαμε ωστόσο ότι μέρος της παγκόσμιας επέκτασης της γνωστής φίρμας λιανεμπορίου μπορεί να αποδοθεί σε πρακτικές δωροδοκίας! Τον Απρίλιο, η εφημερίδα New York Times αποκάλυψε ότι στην προσπάθειά της να εξαπλωθεί στη μεξικανική αγορά, η Walmart πλήρωσε πάνω από 24 εκατ. δολάρια σε τοπικούς αξιωματούχους του Μεξικού για να αποκτήσει οικοδομικές άδειες σε όλη την επικράτεια της χώρας. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και οι αντίστοιχες μεξικανικές Αρχές ερευνούν ακόμη το θέμα, η υπόθεση αποτελεί ωστόσο άλλη μια τρανή απόδειξη της κακής επιχειρηματικής πρακτικής που υιοθετούν ολοένα και περισσότεροι οικονομικοί κολοσσοί του πλανήτη...

Νο 8 - Η Apple συνεργάζεται με εκδοτικούς οίκους για την αύξηση της τιμής των ηλεκτρονικών βιβλίων



Όταν το υπουργείο Δικαιοσύνης της Αμερικής μήνυε την Apple και πέντε από τους μεγαλύτερους εκδότες της χώρας για αθέμιτο ανταγωνισμό, όλοι αναρωτιόνταν τι είχε συμβεί. Σε τελική, η Amazon δεν είναι το αληθινό μονοπώλιο στην αγορά των e-books; Μάλλον όχι. Γιατί μπορεί η Amazon να κυριαρχεί στον χώρο των ηλεκτρονικών βιβλίων, ήταν ωστόσο οι 5 αυτοί εκδοτικοί οίκοι που συνεργάστηκαν με την Apple κάτω από το τραπέζι για να διαμορφώσουν ένα νέο μοντέλο πώλησης e-books, σύμφωνα πάντα με την καταγγελία. Στο νέο αυτό μοντέλο, είναι ο εκδότης που καθορίζει την τιμή λιανικής του ηλεκτρονικού αναγνώσματος, με τις εταιρίες πώλησης να περιορίζονται σε μια μικρή προμήθεια. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διευκόλυνση των εκδοτών να αυξήσουν τις τιμές στη λιανική πώληση των e-books και να απομακρύνουν τους καταναλωτές από την Αmazon, οι χαμηλές τιμές της οποίας δεν μπορούσαν να χτυπηθούν αλλιώς. Φυσικά, η πρακτική συνεργασίας για να ανέβουν οι τιμές στην αγορά, ακόμα κι αν στοχεύει στον ανταγωνισμό με τον μεγαλύτερο παίκτη στον χώρο, δεν μπορούν παρά να είναι αθέμιτες. Τρεις από τους πέντε εκδότες κατέληξαν σε συμβιβασμό με το υπουργείο, οι οίκοι Macmillan και Penguin ωστόσο θα δώσουν τη μάχη στα δικαστήρια το 2013...

Νο 7 - Το επιχειρηματικο σκάνδαλο της Chesapeake Energy



Όταν το περιοδικό Forbes αποκάλεσε τον διευθύνοντα σύμβουλο της Chesapeake Energy των ΗΠΑ, Aubrey McClendon, ως τον «πιο απερίσκεπτο δισεκατομμυριούχο του κόσμου», αναφερόταν στη ροπή του να επεκτείνει τον κολοσσό του φυσικού αερίου με παράτολμες εξαγορές εταιριών με τεράστια χρέη. Μέσα στο 2012 αποδείχτηκε ωστόσο ότι το «απερίσκεπτο» του McClendon αφορούσε στην ανάμειξη των ιδιωτικών περιουσιακών του στοιχείων με τα αντίστοιχα της εταιρίας του, γεγονός που εξαπατούσε τους μετόχους και συσκότιζε τις δραστηριότητες της εταιρίας. Το Reuters αποκάλυψε μια σειρά ακόμα σκανδάλων διαφθοράς του McClendon, που δημιουργούν τεράστιες ανισορροπίες στη λειτουργία του ενεργειακού κολοσσού. Παρά την απομάκρυνσή του από την προεδρία του διοικητικού συμβουλίου, ο McClendon διατηρεί ακόμα τη θέση του ως γενικός διευθυντής και αντιμετωπίζει πλέον καταιγισμό μηνύσεων από μετόχους και συνεργαζόμενες εταιρίες για τις απάτες του, γεγονός που ο ίδιος και η φίρμα αρνούνται κατηγορηματικά...

Νο 6 - Η συνεχιζόμενη κρίση της Ευρωζώνης



Η κρίση χρέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να μην ξεκίνησε το 2012, αυτή ωστόσο έμελλε να είναι η χρονιά που έγινε ξεκάθαρο ότι το σχέδιο διάσωσης της Ευρωζώνης με πολιτικές λιτότητας και αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας δεν θα έφερναν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η περιστολή των δημόσιων δαπανών στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) πυροδότησαν ακόμα μεγαλύτερες συρρικνώσεις του ΑΕΠ των χωρών, με τους πληθυσμούς τους να παραδίδονται στη φτώχεια και την ανεργία. Η ηγεσία ωστόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνεχίζει να ελπίζει ότι κάτι τελικά θα αλλάξει το κλίμα και θα κλείσει τον βίαιο κύκλο της λιτότητας και της ύφεσης, με αυτό το «κάτι» να είναι οτιδήποτε άλλο παρά μια αλλαγή της οικονομικής στρατηγικής...

Νο 5 - Η Apple αποσύρει τα Google Maps από το iPhone



Όταν η Apple εξαφάνισε την εφαρμογή των Google Maps από το τελευταίο λειτουργικό σύστημα του iPhone, αντικαθιστώντας τους δημοφιλείς χάρτες με το δικό της σύστημα πλοήγησης, πίστευε αναμφίβολα ότι ήταν μια καλή επιχειρηματική κίνηση. Σε τελική, τα Apple Maps πρόσφεραν εξίσου ικανοποιητική πλοήγηση και μια κομψή τρισδιάστατη απεικόνιση. Φαίνεται ωστόσο να ξέχασαν το σημαντικότερο χαρακτηριστικό μιας καλής εφαρμογής για χάρτες: οι απεικονίσεις να αντιστοιχούν πράγματι στον κόσμο όπως είναι! Τα λειτουργικά προβλήματα και οι ανεπάρκειες του application θα οδηγούσαν σε γραπτή απολογία του διευθύνοντα συμβούλου της φίρμας Tim Cook για την γκάφα, με την Apple να παλεύει πλέον να κάνει τους χάρτες καλύτερους... 

Νο 4 - Τα 9 δισεκατομμύρια οικονομικής ζημίας της JP Morgan


Ο Jamie Dimon ήταν από τους λίγους τραπεζίτες που αναδύθηκαν από την οικονομική κρίση με τη φήμη του άθικτη. Όταν δε ανέλαβε το πηδάλιο της JP Morgan Chase το 2005, φαινόταν να οδηγεί σταθερά τη φίρμα μέσα στη γενικευμένη παγκόσμια ύφεση. Η αδιαπραγμάτευτη στάση του ωστόσο ενάντια σε οποιασδήποτε μορφής ρυθμιστικών ενεργειών στην τραπεζική λειτουργία θα υπονομευόταν σοβαρά όταν συνεργάτης του στα κεντρικά επενδυτικά γραφεία της τράπεζας θα προέβαινε σε ενέργειες που θα κατέληγαν σε απώλειες 9 δισ. δολαρίων για την JP Morgan! Η οικονομική πανωλεθρία θα στοίχιζε τη θέση της Ina Drew στην τράπεζα, παύοντας απρόοπτα μια από τις πλέον επιτυχημένες καριέρες που έχει κάνει ποτέ γυναίκα στη Wall Street, και θα έδινε νέα τροφή στη συζήτηση για αυστηρότερα ρυθμιστικά μέτρα στις συναλλαγές των τραπεζών, που θα απαγορεύουν ρητά το «τζογάρισμά» τους στην αγορά...

Νο 3 - Η Standard Chartered και το ξέπλυμα χρήματος


Όταν η βρετανική πολυεθνική τράπεζα Standard Chartered κατηγορήθηκε επισήμως από τις πολιτειακές Αρχές της Νέας Υόρκης για ξέπλυμα μαύρου χρήματος ιρανών μεγαλοπελατών, το μόνο που έκανε ήταν να παρεμποδίσει τις έρευνες. Ένα από τα μεγαλύτερα οικονομικά σκάνδαλα του έτους αποκαλυπτόταν, εμπλέκοντας τόσο τους ιθύνοντες της τράπεζας όσο και τις ρυθμιστικές Αρχές που υποτίθεται ότι έλεγχαν τη λειτουργία της. Σε μια υπόθεση που συμπαρασύρει κρατικούς λειτουργούς και παράγοντες της αγοράς, το πρόστιμο που επιδικάστηκε στη Standard Chartered, ύψους 340 εκατ. δολαρίων, υπονομεύτηκε από τις ίδιες τις Αρχές που κατηγορούσαν την τράπεζα. Μέχρι στιγμής, καμία απόδειξη δεν έχει παρασχεθεί από την τράπεζα για τη μη εμπλοκή της στο σκάνδαλο για το ξέπλυμα χρήματος, παρά το γεγονός ότι η Standard Chartered δηλώνει ότι είναι έτοιμη να προβεί σε συμβιβασμό με τους κατηγόρους της!

Νο 2 - Η χρηματιστηριακή «φούσκα» του Facebook



Η δημόσια εγγραφή του Facebook και η κάθοδός του στις αγορές υποτίθεται ότι θα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χρηματιστηριακά ντεμπούτα του 21ου αιώνα, μετατρέποντας τον κολοσσό της κοινωνικής δικτύωσης σε χρηματιστηριακή οντότητα 100 δισ. δολαρίων. Κι ενώ αρχικά η αξία του Facebook κοστολογήθηκε πάνω από το ορόσημο των 100 δισ., μια σειρά από παραπατήματα οδήγησαν στη «βουτιά» της μετοχής του από τα 38 δολάρια αρχικής διαπραγμάτευσης στο μισό περίπου της σημερινής ονομαστικής τιμής της! Τεχνικές δυσχέρειες του Nasdaq καθυστέρησαν την ανταλλαγή των μετοχών κατά την πρώτη μέρα διαπραγμάτευσής τους, με το Facebook να ισχυρίζεται ότι αυτό είναι που ευθύνεται για το χρηματιστηριακό «χαντάκωμά» του. Έγινε ωστόσο ξεκάθαρο ότι το πρόβλημα ήταν η αισιόδοξη τιμή της μετοχής του, που δεν αντιστοιχούσε στην πραγματική αξία της εταιρίας... 

Νο 1 - Το σκάνδαλο στο επιτόκιο αναφοράς LIBOR



Ο δείκτης LIBOR [London ΙnterΒank Οffered Rate] είναι το επιτόκιο με το οποίο δανείζονται οι τράπεζες κεφάλαια από άλλες τράπεζες στη διατραπεζική αγορά του Λονδίνου και αποτελεί διεθνές ορόσημο για συναλλαγές προϊόντων από χρέη επιχειρήσεων μέχρι δάνεια και πιστώσεις. Η δομή αυτή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος παρέμενε στο περιθώριο της δημόσιας συζήτησης, μέχρι που αποκαλύφθηκε ότι πολυάριθμες τράπεζες, ανάμεσα στις οποίες και ο βρετανικός κολοσσός Barclays, υπέβαλλαν πλαστές τιμές στην προσπάθειά τους να δείξουν στην αγορά ότι ήταν πιο υγιείς από όσο στην πραγματικότητα και να επηρεάσουν έτσι προς όφελός τους τη ροή κεφαλαίων. Το τεράστιο σκάνδαλο συγκλόνισε την παγκόσμια αγορά, αμαυρώνοντας τη φήμη του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος και εγείροντας ερωτήσεις για την αξιοπιστία και τις καλές πρακτικές του τρόπου που δουλεύει η αγορά στον πλανήτη...