H «Σιδηρά Κυρία» Μάργκαρετ Θάτσερ

Ήταν το 1979 όταν η Μάργκαρετ Θάτσερ έσπασε το άβατο του ανδροκρατούμενου βρετανικού κοινοβουλίου και εκλέχθηκε στο ύπατο αξίωμα της χώρας. 

Θέση που έμελλε μάλιστα να κατακτήσει άλλες δύο φορές στην πολιτική της καριέρα, η οποία σημαδεύτηκε από τεταμένο κλίμα, κοινωνικές αναταραχές και προσπάθειες αναμόρφωσης της βρετανικής οικονομίας.


Κατά τη διάρκεια των τριών θητειών της, περιέκοψε τις παροχές κοινωνικής πρόνοιας, «κουτσούρεψε» τη δύναμη των εργατικών συνδικάτων και ιδιωτικοποίησε μια σειρά από κρατικές βιομηχανίες.

Αμφιλεγόμενη προσωπικότητα η ίδια, θα παραιτηθεί το 1991 εν μέσω πολιτικού αναβρασμού, όταν θα έβλεπε τη λαοφιλία της να πιάνει κυριολεκτικά πάτο.

Ας δούμε λοιπόν τη ζωή μιας από τις πλέον ισχυρές γυναίκες του 20ού αιώνα...

Πρώτα χρόνια



Η πολιτικός και πρώην πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ γεννιέται ως Μάργκαρετ Ρόμπερτς στις 13 Οκτωβρίου 1925 στο Grantham της Βρετανίας. Κόρη μικροεμπόρου, η φαμίλια ζει σε διαμέρισμα πάνω από το οικογενειακό παντοπωλείο, όπου η μικρή Μάργκαρετ θα έχει την πρώτη της επαφή με τα συντηρητικά ιδεώδη του πατέρα της, ο οποίος ήταν μέλος του τοπικού δημοτικού συμβουλίου. 

Με πολύ καλές επιδόσεις στα σχολικά της χρόνια, η Μάργκαρετ θα γίνει δεκτή στο φημισμένο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, όπου και θα σπουδάσει χημεία. Ταυτόχρονα βέβαια με τις σπουδές, θα λάβουν χώρα και τα πρώτα πολιτικά σκιρτήματα, με τη Θάτσερ να γίνεται πρόεδρος του συντηρητικού φοιτητικού κόμματος του πανεπιστήμιου. 

Το 1947 θα πάρει το πτυχίο της στη Χημεία και θα εργαστεί ως ερευνήτρια σε διάφορα ινστιτούτα της χώρας. 

Πρώιμη πολιτική δράση



Δύο μόλις χρόνια μετά την αποφοίτηση, η Θάτσερ θα κάνει την πρώτη κρούση για δημόσια θέση, κατεβαίνοντας στην εκλογική αναμέτρηση του 1950 ως υποψήφια του Συντηρητικού Κόμματος. Παρά το γεγονός ότι όλοι γνώριζαν πως θα έχανε, η κίνηση αυτή θα της εξασφάλιζε σεβασμό μεταξύ των συναδέλφων, ιδιαίτερα λόγω των πύρινων λόγων που εκφωνούσε και της δυναμικότητάς της. 

Την επόμενη χρονιά θα ξαναπροσπαθούσε, και πάλι όμως δεν θα τα κατάφερνε. Δύο μήνες μετά τη δεύτερη αποτυχία, ήταν πια ώρα να παντρευτεί τον Ντένις Θάτσερ. Το 1952, η Θάτσερ -πλέον- θα βάλει τις πολιτικές της φιλοδοξίες στην άκρη για να σπουδάσει νομικά, την ώρα που η νεοσύστατη οικογένεια θα υποδεχτεί την επόμενη χρονιά τα δίδυμα Κάρολ και Μαρκ. 

Η Θάτσερ θα ολοκληρώσει τη νομική της εκπαίδευση το 1953, με τη στιγμή να κρίνεται κατάλληλη για να επιστρέψει στον πολιτικό στίβο. Εκλέγεται στη Βουλή των Κοινοτήτων το 1959 και καταφέρνει να ανέλθει στη «σκιώδη κυβέρνηση» του Συντηρητικού Κόμματος, με τους Εργατικούς να κυβερνούν τη χώρα. 

Η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Βρετανίας



Όταν οι Συντηρητικοί επέστρεψαν στο τιμόνι της χώρας τον Ιούνιο του 1970, η Θάτσερ θα οριστεί υπουργός σε θέματα Παιδείας και Επιστήμης. Η πρώτη της τροπολογία μάλιστα για την κατάργηση της δωρεάν διάθεσης γάλατος στα πανεπιστήμια θα της εξασφάλιζε το παρατσούκλι «άρπαγας του γάλατος».

Η κακή δημοσιότητα από τους υπουργικούς της χειρισμούς και η άρνηση του πρωθυπουργού Έντουαρτ Χιθ να ασπαστεί τις ιδέες της θα τη βυθίσουν στον πολιτικό πεσιμισμό, δηλώνοντας σε τηλεοπτική συνέντευξη του 1973: «Δεν πιστεύω ότι θα δω γυναίκα πρωθυπουργό στη ζωή μου».

Η πραγματικότητα έμελλε ωστόσο να τη διαψεύσει: την ώρα που οι Συντηρητικοί έχαναν τις εκλογές του 1974, η Θάτσερ γινόταν η ισχυρή κυρία του πολιτικού σχηματισμού, γεγονός που θα «κεφαλαιοποιούταν» την επόμενη χρονιά, όταν και εκλέχτηκε ηγέτιδα του Συντηρητικού Κόμματος, βγάζοντας από τη θέση του τον πρώην πρωθυπουργό Χιθ. 

Η αδιαφιλονίκητη επικράτησή της στο εσωτερικό των Συντηρητικών θα της έδινε την πρωτιά της πρώτης γυναίκας αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η Βρετανία ήταν έτοιμη για αλλαγή οικονομικής και πολιτικής ρότας, με την κυβέρνηση σχεδόν χρεοκοπημένη, την ανεργία να μαστίζει και τις συγκρούσεις στα εργατικά σωματεία να γίνονται καθημερινότητα. 

Η πολιτική αστάθεια θα βοηθήσει τους Συντηρητικούς να επανέλθουν στην κυβέρνηση το 1979, με τη Θάτσερ να γράφει ιστορία τον Μάιο του ίδιου χρόνου, όταν και ορκίστηκε πρωθυπουργός. Ήταν πράγματι η πρώτη γυναίκα επικεφαλής της Βρετανίας!

Τα χρόνια της διακυβέρνησης



Ως πρωθυπουργός, η Θάτσερ θα έπαιρνε μια σειρά από σκληρά μέτρα για να αντιπαρατεθεί με την ύφεση που μάστιζε την Αγγλία. Θα μείνει γνωστή για την αναμόρφωση των παραδοσιακών βιομηχανικών μορφών της χώρας, μέσα από τη δριμεία επίθεση που εξαπέλυσε στα εργατικά συνδικάτα (όπως οι ανθρακωρύχοι), αλλά και την ευρεία ιδιωτικοποίηση των δημόσιων συγκοινωνιών και των προγραμμάτων εργατικής κατοικίας. 

Πολιτικός της σύμμαχος ήταν ο αμερικανός πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν, επίσης συντηρητικός, με τον οποίο μοιράζονταν την ίδια δεξιά πολιτική φιλοσοφία. Η Θάτσερ θα αντιμετώπιζε μάλιστα και θερμό στρατιωτικό επεισόδιο στη διάρκεια της πρώτης διακυβέρνησης, με τον γνωστό πόλεμο των νησιών Φόκλαντς. 



Τον Απρίλιο του 1982, η Αργεντινή θα εισβάλει στα υπό βρετανική κατοχή νησιά λίγο έξω από τις ακτές της λατινοαμερικανικής χώρας, με τη Θάτσερ να στέλνει αμέσως βρετανικά στρατεύματα να ανακαταλάβουν τα χαμένα εδάφη. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς, η Αργεντινή θα παραδιδόταν, με τους χειρισμούς της Θάτσρ να κρίνονται ιδιαίτερα επιτυχημένοι. 

Δεύτερη θητεία



Στη διάρκεια της δεύτερης πρωθυπουργικής της θητείας (1983-1987), η Θάτσερ θα έρθει αντιμέτωπη με μια σειρά από πολιτικούς αναβρασμούς και κοινωνικές κρίσεις. Την ίδια εποχή θα λάβει χώρα και η απόπειρα δολοφονίας της (1984), με το βομβιστικό χτύπημα του ΙΡΑ ωστόσο να την αφήνει σώα και απτόητη. 

Σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, η Θάτσερ θα συναντηθεί με τον ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, το 1984, την ώρα που θα υπέγραφε συμφωνία με την κινεζική κυβέρνηση για την τύχη του Χονγκ Κονγκ. Όσο για τις αγαστές της σχέσεις με τον Ρίγκαν, η βρετανή πρωθυπουργός θα δηλώσει δημόσια την υποστήριξή της στους αμερικανικούς βομβαρδισμούς της Λιβύης το 1986, επιτρέποντας τη χρήση των βρετανικών βάσεων για τις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές. 

Τρίτη θητεία και παραίτηση



Επιστρέφοντας στο τιμόνι της Βρετανίας για τρίτη φορά το 1987, η Θάτσερ θα εισάγει μια ακόμα σειρά ραγδαίων πολιτικών αλλαγών: αυτή τη φορά στο στόχαστρο θα τεθεί η παιδεία και το εθνικό σύστημα υγείας. Οι μεταρρυθμίσεις που θα ευαγγελιστεί στο φορολογικό σύστημα ωστόσο θα την κάνουν να χάσει την ευρεία υποστήριξη στο εσωτερικό του πολιτικού της φορέα, την ίδια στιγμή που μαζικές διαδηλώσεις τραντάζουν την κοινωνία συθέμελα. 

Η Θάτσερ δεν θα κατέθετε ωστόσο τα όπλα και θα κατέβαινε και πάλι υποψήφια για την αρχηγία του Συντηρητικού Κόμματος το 1990. Η σθεναρή αντίσταση όμως που θα συναντήσει και η έλλειψη υποστήριξης προς το πρόσωπό της θα την κάνουν να παραιτηθεί από τις βλέψεις της, ανακοινώνοντας στις 22 Νοεμβρίου 1990 την οριστική της απόσυρση από τον πολιτικό στίβο. 

Μία εβδομάδα αργότερα, στις 28 Νοεμβρίου, η Θάτσερ θα έβγαινε από την πρωθυπουργική κατοικία στο νούμερο 10 της οδού Ντάουνινγκ και δεν θα επέστρεφε ποτέ...

Η ζωή μετά την πολιτική



Όχι πολύ αφότου εγκατέλειψε την πολιτική καριέρα, η Θάτσερ θα αναγορευτεί «βαρόνη» από τη βασίλισσα Ελισάβετ (1992), τίτλος που θα της εξασφάλιζε ισόβια συμμετοχή στη Βουλή των Λόρδων. Κατόπιν αποφάσισε να μοιραστεί την ιστορία της ως ηγέτιδα με δύο βιβλία, το 1993 και 1995, ενώ το 2002 θα «ξαναχτυπήσει» συγγραφικά με το νέο της πόνημα «Statecraft».

Το 2003 θα χάσει αιφνιδίως τον σύζυγό της Ντένις, με τον οποίο είχαν συμπληρώσει περισσότερα από 50 χρόνια κοινού συζυγικού βίου. Η εύθραυστη υγεία της θα κλονιστεί ακόμα περισσότερο όταν την επόμενη χρονιά θα χάσει και τον στενό της φίλο και πολιτικό σύμμαχο Ρόναλντ Ρίγκαν. 

Το 2005, η Θάτσερ γιόρταζε τα 80ά της γενέθλια, μέσα σε μια λαμπρή τελετή με 600 φίλους και παλιούς συνεργάτες, ενώ δύο χρόνια αργότερα το άγαλμα της «Σιδηράς Κυρίας» θα έκανε την εμφάνισή του στη Βουλή των Κοινοτήτων. 

Τον Ιούλιο του 2011, η θέση της στη Βουλή των Λόρδων θα έκλεινε μια για πάντα, με την κακή κατάσταση της υγείας και την προχωρημένη ηλικία της να μην επιτρέπουν πλέον τη συμμετοχή στα κοινά. Το τέλος της πολιτικής της δράσης είχε φτάσει οριστικά. 



Η Θάτσερ, που αντιμετωπίζει πλέον προβλήματα μνήμης εξαιτίας των πολυάριθμων εγκεφαλικών επεισοδίων που έχει υποστεί, ζει σήμερα σχεδόν απομονωμένη στο σπίτι της στο Λονδίνο. Παρά την απόσυρσή της από τα φώτα της δημοσιότητας, παραμένει ένας από τους πλέον ισχυρούς και περίφημους βρετανούς ηγέτες της Ιστορίας. 

Το πολιτικό της στίγμα θα έμενε ανεξίτηλο στα χρονικά της χώρας, με την αμφιλεγόμενη πολλές φορές δράση της να αποτελεί ακόμα και σήμερα αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των φανατικών πολέμιων και των πιστών υποστηρικτών της, αποδεικνύοντας γλαφυρά την εντυπωσιακή τομή που άφησε στα πολιτικά πράγματα της Βρετανίας αλλά και σε διεθνές επίπεδο.

Η «Σιδηρά Κυρία» απεβίωσε τη Δευτέρα, 8 Απριλίου 2013, από εγκεφαλικό επεισόδιο...