Πέμπτη 5 Απριλίου 2012

Το σκάνδαλο με τις γερμανικές επανορθώσεις του 1952

Η Ελλάς ουδέποτε παραιτήθηκε των αξιώσεωντης στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων και ούτε πρόκειται να το κάνει, μας πληροφόρησε πρόσφατα ο κ. Γ. Δελαβέκουρας, που τον έχουν ξεχάσει εκεί από τότε που αποφάσισε να πολιτευτεί ο Γ. Κουμουτσάκος, δηλαδή επί Ντόρας.

Άλλο βέβαια, ότι έχουμε χάσει τα χαρτιά. Την ύπαρξη του κατοχικού δανείου μας την θύμισε ο (γερμανός) ιστορικός του εμφυλίου Χάγκεν Φλάισερ, ο μόνος ίσως από όλους όσους την επικαλούνται, που έχει δει εκείνη τη δανειακή σύμβαση.

Μια ελληνικότατη ιστορία από το μακρύ ιστορικό των ελληνικών επανορθώσεων βρίσκει κανείς στο αρχείο του περιοδικού «Spiegel», τεύχος 43 του 1952, με τον παραστατικό τίτλο «θα σε κάνω να το βουλώσεις!». Κατά το ρεπορτάζ της εποχής, τη φράση συνοδευόμενη από γροθιές την απευθύνει ο Έλληνας επικεφαλής της Επιτροπής Επανορθώσεων στη Γερμανία, κάποιος Γιώργος Λάβδας, στο δημοσιογράφο Βάσο Μαθιόπουλο, που έγραφε για τα σκάνδαλα γύρω από το θέμαστην προσκείμενη στον Πλαστήρα εφημερίδα «Αλλαγή». Χώρος του δράματος ήταν η ελληνική πρεσβεία στη Βόννη.

Το 1952 υπήρχε ακόμα Επίτροπος Επανορθώσεων στη Βόννη, όταν όλες οι άλλες αποστολές που συμφώνησαν τα ποσοστά τους στη διάσκεψη Επανορθώσεων των Παρισίων (1946) είχαν ήδη αποχωρήσει από τη χώρα εδώ και δύο χρόνια. Και υπήρχε ακόμα αναξιοποίητο βιομηχανικό υλικό επανορθώσεων, που είχε ξυλωθεί από τις γερμανικές βιομηχανίες μετά τον πόλεμο: 30.000 τόνοι πρέσες, εργαλειομηχανές, γερανοί, χυτήρια, εξοπλισμός χημικής βιομηχανίας κ.α ) σκούριαζαν στις αποθήκες του λιμανιού.

Ο Δήμαρχος του Αμβούργου είχε διαμαρτυρηθεί επίσημα, ώστε να του αδειάσουν το χώρο που τον χρειαζόταν για την επέκταση των εγκαταστάσεων της μεταλλοβιομηχανίας ΜΑΝ. Ο Μαθιόπουλος απέδιδε τότε στην «Αλλαγή» την παράταση της παραμονής τους στους παχυλούς μισθούς που έπαιρναν – και δεν ήθελαν να χάσουν – τα μέλη της Επιτροπής και οι παρατρεχάμενοι τους, αλλά και σε αιτίες που είχαν σχέση με δουλειές και με «μίζες».

Το «Σπήγκελ» αναφέρει, οι διαπραγματεύσεις για την αξιοποίηση του βιομηχανικού υλικού που πέρασε στην ελληνική κυριότητα ήταν τουλάχιστον περίεργες. 16.000 τόνοι πουλήθηκαν στη βρετανική «Iron and Steel Corporation», η οποία προσέφερε μια λίγο καλύτερη τιμή από όσο έπιανε τότε το σκραπ, δηλαδή 60 δολάρια τον τόνο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Επιτροπή υποβλήθηκαν τότε 12 καλύτερες προτάσεις, ανάμεσα τους και μια από κάποιον Έλληνα επιχειρηματία ονόματι Πασχαλίδη που ζούσε πολλά χρόνια στη Γερμανία και εκπροσωπούσε σουηδικά και αμερικανικά συμφέροντα.

Στα ευτράπελα της υπόθεσης ανήκει ότι ο γερμανός επιχειρηματίας Herbert Bartels είχε προσπαθήσει να επηρεάσει την έκβαση του διαγωνισμού για τους 16.000 τόνους μέσω της σχέσης που είχε με τον Δούκα Ernst August von Braunschweig-Lüneburg, τον Πατέρα της Φρειδερίκης, σύμφωνα με μαρτυρίες συνεργατών του μάλιστα προσέφερε στη Φρειδερίκη 20.000 δολάρια για το ίδρυμα απόρων κορασίδων.

Απολύτως ελληνική τροπή πήρε η ιστορία όταν ο Πασχαλίδης, που είχε σχέσεις και άκρες με τον Παπάγο κατήγγειλε με άρθρα σε δεξιές εφημερίδες την Επιτροπής Αποκρατικοποιήσεων για σκάνδαλα. Η υπόθεση έσκασε μέσα στην προεκλογική περίοδο του 1952 και οι «Πλαστηρικοί» τα έβαλαν με τη σειρά τους με την Επιτροπή για να μην κατηγορηθούν για διαφθορά. Εξ’ ου και έγραφε γι’ αυτά η «Αλλαγή»

Το σκάνδαλο πήρε τεράστιες διαστάσεις όταν ο ιταλός εμπορικός συμβούλος Καλασιμπέττα από το Μιλάνοέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στο ελληνικό ΥΠΕΞ, όπου ανέφερε ότι σαν επιτετραμμένος της FIAT είχε προσφέρει 96 δολάρια τον τόνο, όμως το υλικό κατακυρώθηκε στους Άγγλους. «Η αγγλοφιλία του Λάβδα στοίχισε στην Ελλάδα 2,5 δισ. δραχμές (700.000 μαρκα της εποχής) είχε γράψει τότε ο Μαθιόπουλος στην αλλαγή.

Τη συνέχεια μπορείτε να τη φανταστείτε. Η κυβέρνηση έστειλε στην Γερμανία τον τότε πρόεδρο του ανωτάτου Δικαστηρίου, ονόματι Νταή να ελέγξει την υπόθεση και την Επιτροπή. Για να δείξει ότι είναι αποτελεσματική η Επιτροπή πούλησε 2000 τόνους υψικάμινους στα γερμανικά εργοστάσια Σαλτσγκιτερ. Τι έγινε τα υπόλοιπο υλικό αγνοείται, μάλλον το πέταξε στη θάλασσα ο Δήμαρχος του Αμβούργου που βαρέθηκε να περιμένει. Αν έχει καταργηθεί η Επιτροπή Επανορθώσεων; Θα σας γελάσω…


Θέμης Δαγκλής

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου