Από την πανωλεθρία του 93, στην αξιωματική Αντιπολίτευση το 2012

Τελικά, τα 20 χρόνια αποδείχτηκαν ικανά για να φτάσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ στην θέση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Το βιβλίο του Γιάννη Μπαλάφα με τίτλο «20 χρόνια χρειάστηκαν. Το χρονικό του εγχειρήματος του Συνασπισμού», έδωσε την αφορμή για να σταθούμε στους σημαντικούς σταθμούς της ιστορίας του Συνασπισμού. Ένα κόμμα που ετοιμάζεται να περάσει στην ιστορία, όπως η γέννησή του που πριν είκοσι χρόνια σήμανε το πέρασμα στην ιστορία της Ελληνικής Αριστεράς.

Ήταν Ιούνιος του ’92 όταν ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της προόδου – μετά την αποχώρηση του ΚΚΕ – συγκροτήθηκε σε ενιαίο κόμμα. Ένα πλουραλιστικό κόμμα, με διαφορετικές τάσεις στο εσωτερικό του. Ανέκαθεν, αυτό επεδίωκε. Τη συνύπαρξη διαφορετικών ιδεών με αριστερές καταβολές, κάτω από την ίδια στέγη. 

Την ίδια χρονιά, το 1992, το ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος, εξέλεξε πρόεδρο τη Μαρία Δαμανάκη.

Ωστόσο, ενάμισι χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 93, ο Συνασπισμός δεν καταφέρνει να περάσει το κατώφλι του 3% στις εθνικές εκλογές  και μένει εκτός βουλής. Το βράδυ των εκλογών, η Μαρία Δαμανάκη αποχωρεί από την ηγεσία του κόμματος και τους αφήνει «στα κρύα του λουτρού». 

Δύο μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο, πραγματοποιείται έκτακτο συνέδριο κι εκλέγεται πρόεδρος του ΣΥΝ - που βρίσκεται πλέον εκτός Βουλής - ο Νίκος Κωνσταντόπουλος . Αντίπαλοί του σε εκείνη την εκλογική αναμέτρηση ήταν ο Αλέκος Αλαβάνος, ο Φώτης Κουβέλης και ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης. 

Επόμενος σταθμός του Συνασπισμού, το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε τρία χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 96, με καθοριστικό και πρωταγωνιστικό ρόλο του Νίκου Κωνσταντόπουλου. Ο ίδιος είναι κυρίαρχος αυτή την περίοδο κι επανεκλέγεται  πρόεδρος του κόμματος. Λίγους μήνες μετά, το κόμμα επανέρχεται στη βουλή.

Η τετραετία 1996 – 2000, σημαδεύτηκε από δύο γεγονότα:

-την κάθοδο της Μαρίας Δαμανάκη στις δημοτικές εκλογές του 1998, όπου παρά τη μεγάλη προσπάθεια που έκανε σε μια συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ του Κώστα Σημίτη,  υπέστη μεγάλη ήττα. Το γεγονός αυτό σηματοδότησε την έναρξη μιας διαδικασίας που οδήγησε στην αποχώρησή της από τον ΣΥΝ, δύο χρόνια αργότερα, όταν προσχώρησε στο ΠΑΣΟΚ. 

 -Σε αυτή την τετραετία, ήταν έντονες οι εσωτερικές έριδες στον ΣΥΝ. Είναι η εποχή που το ΠΑΣΟΚ με τον Σημίτη, έχει κάνει «πολύ μεγάλη σφήνα» στην Κουμουνδούρου. Μάλιστα, ένα αξιοσημείωτο τμήμα του ΣΥΝ, υποστηρίζει τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, ο πρόεδρος του κόμματος, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, υπέρμαχος της αυτόνομης πορείας του ΣΥΝ, εμφανίζεται εξαιρετικά επιθετικός απέναντι στο ΠΑΣΟΚ. 

Το έτος 2000, σηματοδοτεί και μια αλλαγή συσχετισμών μέσα στο ίδιο το κόμμα. Ενώ υπάρχουν τρεις τάσεις στην Κουμουνδούρου – οι λεγόμενοι προεδρικοί, το αριστερό ρεύμα και η «δεξιά πλευρά» που ήταν φιλικά προσκείμενη στο ΠΑΣΟΚ -αρχίζει η στροφή των συσχετισμών υπέρ του αριστερού ρεύματος.  

Πάντως, στο συνέδριο του κόμματος αυτή τη χρονιά, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, εκλέγεται και πάλι πρόεδρος και στις εθνικές εκλογές , ο ΣΥΝ μπαίνει οριακά στη βουλή με ποσοστό 3,2%. 

Η συμμετοχή στο κίνημα κατά της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, με κορυφαία στιγμή τη συμμετοχή στις διαδηλώσεις στη Γένοβα το 2001, αποτέλεσε ένα σημείο σταθμό για την αριστερά, που οδήγησε στην πορεία συνεύρεσης με τις δυνάμεις εκείνες που κατέληξαν στη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ λίγα χρόνια αργότερα..

Επόμενος σταθμός για τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της προόδου, το συνέδριο που πραγματοποιείται τον Δεκέμβριο του 2004. Ήδη, ο Νίκος Κωνσταντόπουλος, έχει δηλώσει ότι δεν επιθυμεί να παραμείνει πρόεδρος του κόμματος. Εν τω μεταξύ, ένα χρόνο νωρίτερα, ο Αλέκος Αλαβάνος, ξεκίνησε να ασχολείται με το κόμμα. Έτσι, εκλέγεται νέος πρόεδρος ο Αλέκος Αλαβάνος με την υποστήριξη του αριστερού ρεύματος και αντίπαλο τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη. Με την εκλογή Αλαβάνου, ολοκληρώθηκε αυτό που τα προηγούμενα χρόνια είχε χαρακτηριστεί «αριστερή στροφή» στην Κουμουνδούρου. 

Έχουν προηγηθεί βέβαια οι εθνικές εκλογές του 2004, όπου ο Συνασπισμός μαζί με μικρότερα αριστερά κόμματα και οργανώσεις συγκρότησε τη συμμαχία , Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς στον οποίο συμμετέχουν ο ΣΥΝ, η ΑΚΟΑ, η ΚΕΔΑ, η ΔΕΑ, οι Ενεργοί πολίτες και ανένταχτες προσωπικότητες. Οριακά, πετυχαίνει την είσοδο στη βουλή, με ποσοστό 3,3% και πρόεδρο το Νίκο Κωνσταντόπουλο τον οποίο μετά το συνέδριο του κόμματος, διαδέχτηκε ο Αλέκος Αλαβάνος.

Επόμενη στάση, το 2006, όπου με πρωτοβουλία του Αλέκου Αλαβάνου ο οποίος αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου και την ευθύνη, ανατέλλει το «αστεράκι» που ονομάζεται Αλέξης Τσίπρας. Με το διαφορετικό προφίλ που παρουσίασε και το νεαρό της ηλικίας, κατάφερε να αποκομίσει ένα εντυπωσιακό ποσοστό σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση που εξέπληξε πολλούς. Η «Ανοιχτή Πόλη» του Αλέξη Τσίπρα  έλαβε ποσοστό 10,5 στις δημοτικές εκλογές του 2006. Μια ανέλπιστη επιτυχία για την Κουμουνδούρου που χρεώνεται σε μεγάλο ποσοστό, προσωπικά στον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα. 

Στις εθνικές εκλογές, το 2007, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει εδραιωθεί για τα καλά στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Με επικεφαλής τον Αλέκο Αλαβάνο, λαμβάνει ποσοστό 5,4%. Το Φεβρουάριο του 2008, στο 5ο συνέδριο του κόμματος, ο Αλέκος Αλαβάνος αποχωρεί από την ηγεσία του Συνασπισμού ενώ παραμένει πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ. Πρόεδρος του Συνασπισμού εκλέγεται  ο Αλέξης Τσίπρας με αντίπαλο τον Φώτη Κουβέλη. 

Δύο χρόνια αργότερα, το 2010, ο Αλέξης Τσίπρας επανεκλέγεται πρόεδρος στο 6ο συνέδριο του κόμματος, ενώ ένα μεγάλο τμήμα της ανανεωτικής πτέρυγας με επικεφαλής τον Φώτη Κουβέλη αποχωρεί και λίγο αργότερα ιδρύει την Δημοκρατική Αριστερά. 

Τα επόμενα δύο χρόνια στην Κουμουνδούρου καταφέρνουν να ξεπεράσουν την κρίση και φτάνοντας στις διπλές εκλογές του 2012, ο ΣΥΡΙΖΑ – ΕΚΜ πια, με την προσθήκη κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που μέχρι πριν λίγα χρόνια στεγαζόταν κι εκφραζόταν από το ΠΑΣΟΚ, εμφανίζεται όχι απλώς ο κερδισμένος των εκλογικών αναμετρήσεων, αλλά θριαμβευτής, αφού τα ποσοστά 16,78% και 26,89% που αποκομίζει ξεπερνούν κάθε προσδοκία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με τονπλουραλισμό που τον διακατέχει, τις αριστερές και σοσιαλιστικές δυνάμεις, είναι πλέον η αξιωματική αντιπολίτευση. Μάλιστα αυτό συμβαίνει για πρώτη φορά σε κόμμα της Αριστεράς από το 1958 που αναδείχτηκε η ΕΔΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση.

Μόλις λίγες μέρες πριν (30 Νοεμβρίου έως 2 Δεκεμβρίου 2012), ο ΣΥΡΙΖΑ-ΕΚΜ πραγματοποίησε και την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, κάνοντας έτσι ένα ακόμη βήμα ώστε να μετατραπεί σε ενιαίο φορέα. Ο επόμενος σταθμός θα είναι την άνοιξη του 2013 με το ιδρυτικό συνέδριο του κόμματος και την μετεξέλιξή του σε ενιαίο κόμμα.

Χρύσα Κλειτσιώτη

http://newpost.gr