Στο Χρηματιστήριο θα δημοπρατούνται οι ρύποι

Ένα νέο προϊόν κάνει πρεμιέρα αύριο Τετάρτη 15 Ιουνίου στο Χρηματιστήριο της Αθήνας. Πρόκειται για τη διεξαγωγή της Δημοπρασίας Δικαιωμάτων Εκπομπής Ρύπων, που θα πραγματοποιηθεί μέσω του συστήματος συναλλαγών ΟΑΣΗΣ του Χρηματιστηρίου Αθηνών.

Αυτοί που θα συμμετέχουν στη διαπραγμάτευση θα είναι το ίδιο το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ) ως μοναδικός πωλητής μέσω ενός μέλους διαπραγμάτευσης που έχει ορίσει το Χ. Α. και τα μέλη της αγοράς αξιών του Χ. Α. (χρηματιστηριακές εταιρείες) για ίδιο λογαριασμό ή για λογαριασμό πελατών τους, ενώ και οι ελληνικές βιομηχανίες θα μπορούν να προχωρήσουν πλέον σε αγορές δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων και από την ελληνική αγορά.

Κατά τις δημοπρασίες που θα πραγματοποιηθούν, το Ελληνικό Δημόσιο θα προσφέρει πρωτογενώς το ετήσιο σύνολο, για το έτος 2011, των 10 εκατομμυρίων Δικαιωμάτων Εκπομπής (EUAs).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι πρωτογενώς πελάτες, θα είναι οι μεγάλες βιομηχανίες, οι οποίες θα αγοράζουν ρύπους καθώς με αυτούς θα καλύπτουν τη ρύπανση που προκαλούν στο περιβάλλον. Αργότερα, όμως, μπορεί να δημιουργηθεί και δευτερογενής αγορά και να υπάρξουν και ιδιώτες επενδυτές. Συγχρόνως ας σημειωθεί ότι η ανάπτυξη ενός τέτοιου συστήματος μπορεί να δημιουργήσει και ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον. Τα έσοδα από τη λειτουργία ενός τέτοιου συστήματος υπολογίζεται ότι μπορεί να ξεπεράσουν και τα 150 εκατ. ευρώ.

Η Ε.Ε, μετά την επικύρωση του Πρωτοκόλλου του Κιότο έχει εκχωρήσει σε κάθε κράτος μέλος δικαιώματα εκπομπής που αναφέρονται στη μέγιστη ποσότητα αερίων θερμοκηπίου η οποία επιτρέπεται να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα, κατά την διάρκεια 2008-2012. Τα δικαιώματα αυτά κατανέμονται μέσω εθνικών σχεδίων δωρεάν σε επίπεδο εγκαταστάσεων του κάθε κράτους μέλους. Τα δικαιώματα αυτά μπορεί να μεταβιβάζονται και οι επιχειρήσεις μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για εκπλήρωση μέρους των υποχρεώσεών τους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Το ΥΠΕΚΑ έχει στην κατοχή του αδιανέμητα δικαιώματα εκπομπών της περιόδου 2008-2012 και αυτά τα δικαιώματα θα τα δημοπρατήσει μέσω του Χ.Α.

Το νέο αυτό προϊόν δίνει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες στη δημοπρασία αγοραστές είτε:

-Να αποκτήσουν δικαιώματα πρωτογενώς από το ελληνικό κράτος προκειμένου να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους αναφορικά με τα επιτρεπτά όρια εκπομπής αερίων

-να τα διαπραγματευτούν στην δευτερογενή αγορά

-να τα μεταφέρουν -χρησιμοποιήσουν για την επόμενη περίοδο μετά το 2012.

Η αμέσως επόμενη δημοπρασία έχει προγραμματιστεί για την Τετάρτη 29 Ιουνίου. Οι τακτικές δημοπρασίες που θα ακολουθήσουν στη συνέχεια και μέχρι το τέλος του 2011 θα πραγματοποιούνται την τελευταία Τετάρτη κάθε μήνα, εκτός των μηνών Αυγούστου και Δεκεμβρίου, ενώ παράλληλα θα υπάρχουν και έκτακτες δημοπρασίες οι οποίες θα ανακοινώνονται εγκαίρως.

Τα Χρηματιστήρια των ρύπων

Όταν στις 16 Φεβρουαρίου 2005 ενεργοποιήθηκε το Πρωτόκολλο του Κιότο «γεννήθηκε» το χρηματιστήριο των ρύπων. Στην αγορά αυτή, χώρες και βιομηχανικές εγκαταστάσεις που ρυπαίνουν λιγότερο από τα επιτρεπτά όρια μπορούν πλέον να πωλούν τα περιθώρια τους σε άλλες -που ξεπερνούν τα όρια των επιτρεπόμενων ρύπων- έναντι διόλου ευκαταφρόνητου τιμήματος. Αντίστοιχα, οι εταιρείες που εκπέμπουν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από όσο τους έχει χορηγηθεί δωρεάν πρέπει να αγοράζουν άδειες από εταιρείες που δεν έκαναν χρήση των δικών τους αδειών.

Έως τώρα λειτουργούν εθνικά μητρώα, ενώ από το 2013 αυτά θα καταργηθούν και θα λειτουργεί ένα πανευρωπαϊκό. Το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Κατανομής Ρύπων (EUETS) εγκαινιάστηκε την 1η Ιανουαρίου 2005 και είναι το μεγαλύτερο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων παγκοσμίως, με αξία περίπου στα 70 δισ. ευρώ το 2009.

Οι εταιρείες που καλύπτονται από το EUETS είναι οι ηλεκτροπαραγωγοί, οι εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι τσιμεντοβιομηχανίες, οι βιομηχανίες χάρτου και οι υαλουργίες. Σε αυτές τις επιχειρήσεις κατανέμονται άδειες εκπομπής για συγκεκριμένες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα.

Οι πρώτες συναλλαγές έγιναν ουσιαστικά άτυπα, όμως, γρήγορα, το Χρηματιστήριο Πετρελαϊκών Αξιών του Λονδίνου, αξιοποιώντας στην πολύχρονη πείρα του σε μετοχές πετρελαίου και ηλεκτρικής ενέργειας ανέλαβε πιο ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις. Ένα μήνα μετά, το Χρηματιστήριο Ηλεκτρικής Ενέργειας των σκανδιναβικών χωρών, NordPool, ανακοίνωσε ότι από τις 11 Φεβρουαρίου δέχεται πράξεις αγοράς και πώλησης διοξειδίου του άνθρακα.