Η απόρρητη έκθεση για το κράτος και τις τράπεζες

Στο σημείο χωρίς επιστροφή που το ελληνικό Δημόσιο δεν θα έχει πόρους να καταβάλει μισθούς και συντάξεις και οι τράπεζες θα έχουν εξαντλήσει τα όρια δανεισμού τους από το ευρωσύστημα πλησιάζει επικίνδυνα η Ελλάδα, όσο στο εσωτερικό εντείνεται η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα και διεθνώς αμφισβητείται η ικανότητα της χώρας να παραμείνει στο ευρώ.


Αυτό ήταν το ξεκάθαρο μήνυμα του απόρρητου σημειώματος το οποίο παρέδωσε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Κάρολο Παπούλια ο τέως πρωθυπουργός κ. Λουκάς Παπαδήμος την 11η Μαΐου, παραμονή του κύκλου συσκέψεων με τους πολιτικούς αρχηγούς για τον σχηματισμό οικουμενικής κυβέρνησης που κατέληξαν σε ναυάγιο και στην προκήρυξη των εκλογών της 17ης Ιουνίου.

Οι αρχηγοί ενημερώθηκαν από τον κ. Παπούλια σε βάθος για τη δραματική επιδείνωση των δημοσίων οικονομικών από τα μέσα κιόλας Ιουνίου, την εκροή καταθέσεων και το αδιέξοδο στο οποίο μπορεί να περιέλθει ανά πάσα στιγμή η χώρα ακόμη κι από ένα τυχαίο γεγονός.

Ολόκληρο το σημείωμα του κ. Παπαδήμου που αποκαλύπτει το Βήμα της Κυριακής, έχει ως εξής:

«Α. Διαθέσιμα ελληνικού δημοσίου

1. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (8/5/2012) η κεντρική πρόβλεψη για την εξέλιξη των εισροών (φορολογικά έσοδα και δανεισμός) και εκροών (δαπάνες και εξυπηρέτηση δημόσιου χρέους) οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα διαθέσιμα του ελληνικού δημοσίου θα μειώνονται σταδιακά από περίπου 3,8 δισ. ευρώ στις 11/5, σε περίπου 700 εκατ. ευρώ στις 18/6 και από τις 20/6 θα διαμορφωθούν σε αρνητικό επίπεδο της τάξης του 1 δις. ευρώ. Η προβλεπόμενη ανεπάρκεια διαθεσίμων στο τελευταίο δεκαήμερο του Ιουνίου θα μπορούσε προσωρινά να καλυφθεί με την άντληση κεφαλαίων από το απόθεμα του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ύψους περίπου 3 δις. ευρώ.

2. Η κεντρική όμως πρόβλεψη έχει ήδη τροποποιηθεί προς το δυσμενέστερο διότι στις 10/5 ο δανεισμός από την Ε.Ε. ήταν 4,2 δις. ευρώ έναντι του αρχικά αναμενόμενου ποσού των 5,3 δις. ευρώ. Επιπλέον, η πραγματική εξέλιξη στα φορολογικά έσοδα αποδεικνύεται χαμηλότερη της προβλεπόμενης, ενώ η αύξηση των δαπανών μεγαλύτερη από τις προβλέψεις του κεντρικού σεναρίου. Επομένως, εκτιμάται ότι το ελληνικό δημόσιο θα αντιμετωπίσει μεγάλες δυσκολίες στην κάλυψη των συνολικών δαπανών του από τα μέσα Ιουνίου.

3. Η οικονομική και πολιτική αβεβαιότητα και μια νέα προεκλογική περίοδος θα επηρεάσουν αρνητικά την εξέλιξη των εσόδων, ενώ και η συγκράτηση των δαπανών καθίσταται δυσκολότερη. Κατά συνέπεια, το ταμειακό πρόβλημα του δημοσίου μπορεί να εμφανιστεί από τις αρχές Ιουνίου. Οι εξελίξεις αυτές θα δυσχεραίνουν την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων στους επόμενους μήνες.

4. Από τα τέλη Ιουνίου και μετά, η δυνατότητα να χρηματοδοτήσει τις υποχρεώσεις του εξαρτάται πλήρως από την έγκριση της καταβολής των επόμενων δόσεων των δανείων από το EFSF και το ΔΝΤ. Η έγκριση αυτή θα στηρίζεται στην αξιολόγηση από την τρόικα της εφαρμογής του οικονομικού προγράμματος.

Β. Τραπεζικές καταθέσεις και ρευστότητα της οικονομίας

5. Όπως είναι γνωστό, η ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος έχει συρρικνωθεί δραματικά τα τελευταία δύο χρόνια λόγω του αποκλεισμού των ελληνικών τραπεζών από τις διεθνείς αγορές και της μεγάλης εκροής καταθέσεων. Συγκεκριμένα από το τέλος του 2009 έως τον Μάρτιο του 2012, οι καταθέσεις μειώθηκαν κατά 73,5 δις. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό από τον συνεχιζόμενο αποκλεισμό τους από τις αγορές έχει ως αποτέλεσμα οι ελληνικές τράπεζες να στηρίζονται χρηματοδοτικά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και γενικότερα από το ευρωσύστημα. Το σύνολο αυτών των δανείων ανέρχεται σε 122 δις. ευρώ.

6. Από τις αρχές Μαΐου παρατηρείται πάλι μείωση καταθέσεων. Από την 1/5 έως τις 9/5 η μείωση αυτή ήταν περίπου 2 δις. ευρώ. Αν συνεχιστεί η εκροή καταθέσεων με τον ίδιο ρυθμό λόγων της οικονομικής αβεβαιότητας και της ανησυχίας για πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη εκτιμάται ότι σε τρεις έως τέσσερις εβδομάδες οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν εξαντλήσει τα όρια δανεισμού από το ευρωσύστημα.

7. Η εντεινόμενη αρνητική αξιολόγηση της Ελλάδας και η αμφισβήτηση της ικανότητας της χώρας να παραμείνει στο ευρώ από τα ΜΜΕ, οικονομικούς αναλυτές,διεθνείς τράπεζες, σε συνδυασμό με κάποιο απρόσμενο γεγονός που μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς το οικονομικό κλίμα και τις προσδοκίες των πολιτών ενέχουν τον κίνδυνο απότομης επιτάχυνσης της απόσυρσης καταθέσεων. Μια τέτοια εξέλιξη θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στη ρευστότητα των τραπεζών, στη χρηματοδότηση της οικονομίας και συνεπώς στην οικονομική δραστηριότητα.

8. Συμπερασματικά, οι ανωτέρω εκτιμήσεις επιτείνουν την ανάγκη δημιουργίας συνθηκών σταθερότητας και εμπιστοσύνης».