Τα άγνωστα θύματα του ανταγωνισμού των υπερδυνάμεων στο διάστημα

(National Public Radio). Φανταστείτε έναν Ρώσο κοσμοναύτη στο διάστημα, γύρω από τη γη, πεπεισμένο πως δεν θα τα καταφέρει να επιστρέψει. Μιλάει στο τηλέφωνο με τον σοβιετικό πολιτικό Alexei Kosygin, ο οποίος κλαίει, γνωρίζοντας πως ο κοσμοναύτης είναι καταδικασμένος να πεθάνει.Το διαστημικό σκάφος είναι πρόχειρα κατασκευασμένο, χωρίς αρκετά καύσιμα, με τα αλεξίπτωτά του χαλασμένα. Ο κοσμοναύτης πέφτει στη γη με απίστευτη ταχύτητα, και κυριολεκτικά εξαϋλώνεται από τη πρόσκρουση. Λίγο πριν πεθάνει, αμερικανικά παρατηρητήρια στη Τουρκία, τον ακούνε να ουρλιάζει θυμωμένος, βρίζοντας όλους όσους τον έστειλαν στο θάνατο μέσα σε ένα ανεπαρκώς εξοπλισμένο σκάφος.

Τα παραπάνω αφορούν στο τραγικό θάνατο του κοσμοναύτη της ΕΣΣΔ Vladimir Komarov, που σκοτώθηκε το 1967. Είναι το θέμα ενός νέου βιβλίου (Starman), που θα κυκλοφορήσει τον επόμενο μήνα. Οι συγγραφείς του βασίστηκαν στις αποκαλύψεις ενός πρώην πράκτορα της KGB, του Venymin Ivanovich Russayev, και σε δημοσιεύματα της Pravda. Τα όσα περιγράφει, αν είναι αλήθεια, είναι συγκλονιστικά.

Ο Kamarov ήταν πολύ καλός φίλος με τον  Yuri Gagarin, τον ήρωα του διαστήματος. Το 1967 ήταν να συμμετάσχουν στην ίδια αποστολή, για την οποία και οι δυο διατηρούσαν επιφυλάξεις. Ο Komarov είχε εκμυστηρευθεί σε φίλους του ότι μάλλον θα πεθάνει. Δεν δήλωσε όμως αδυναμία, διότι δεν ήθελε να πεθάνει ο φίλος του, που είχε οριστεί ως αντικαταστάτης του.

Η αποστολή αφορούσε στη σύνδεση δυο σκαφών στο διάστημα. Ο τότε ηγέτης της ΕΣΣΔ Leonid Brezhnev ήθελε κάτι το εντυπωσιακό εν όψει των πανηγυρισμών για τα 50 χρόνια της κομμουνιστικής επανάστασης.

Ο Gagarin όμως διαφωνούσε. Ήθελε την αναβολή της αποστολής, εξαιτίας 203 τεχνικών προβλημάτων που είχε διαπιστώσει στο διαστημόπλοιο. Ποιος όμως θα τολμούσε να πάει κόντρα στη θέληση του Brezhnev;

Από την αρχή της αποστολής, άρχισαν τα προβλήματα. Οι κεραίες δεν λειτούργησαν, η ισχύς των μπαταριών ήταν ανεπαρκής, η κατευθυντικότητα του σκάφους σχεδόν αδύνατη. Και το χειρότερο, διαφαίνονταν ήδη πως το διαστημόπλοιο δεν θα μπορούσε να επιστρέψει στη γη.

Σε όλη τη διάρκεια αυτής της τραγικής ιστορίας, οι Αμερικάνοι άκουγαν τα πάντα. Η National Security Agency ήταν εγκατεστημένη σε βάση κοντά στη Κωνσταντινούπολη. Ήξεραν λοιπόν ότι κάτι συμβαίνει, αλλά δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι ακριβώς. Σύμφωνα με αναφορές της NSA, άκουσαν τον κοσμοναύτη να λέει πως μάλλον δεν θα επιστρέψει. Ο Kosygin επικοινώνησε μαζί του, αποκαλώντας τον ήρωα της ΕΣΣΔ, και κλαίγοντας. Το ίδιο έκανε η σύζυγος και τα παιδιά του.

Όταν η κάψουλα άρχισε τη κάθοδο, και τα αλεξίπτωτα δεν αναπτύχθηκαν σωστά, οι Αμερικανοί άκουσαν τον κοσμοναύτη να «ουρλιάζει» θυμωμένα, βρίζοντας όλους όσους τον έστειλαν στο θάνατο. Λίγο μετά, είχε καρφωθεί στο έδαφος.

Ήταν μια επικίνδυνη εποχή για τα διαστημικά ταξίδια. Τον Ιανουάριο του 1967, οι Αμερικανοί αστροναύτες Gus Grissom, Ed White και Roger Chaffee κάηκαν ζωντανοί μέσα στη δική τους διαστημική κάψουλα.

Δυο χρόνια αργότερα, όταν οι πρώτοι αστροναύτες έφτασαν στο φεγγάρι, ο Λευκός Οίκος είχε έτοιμη ανακοίνωση του προέδρου Νίξον (αν χρειάζονταν) για τη περίπτωση που πέθαιναν ή αποκλείονταν στη σελήνη.

Πάντως, στο βιβλίο Starman, αναφέρεται και μια φήμη, η οποία όμως δεν έχει διασταυρωθεί, ότι ο εξοργισμένος με το θάνατο του φίλου του Gagarin, όταν συναντήθηκε με τον Brezhnev, του τα είπε χύμα, και μάλιστα του πέταξε ένα ποτό στα μούτρα.

Ένα χρόνιο αργότερα, έχασε κι αυτός τη ζωή του σε αεροπορικό ατύχημα.

S.A.