ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ "ΚΛΕΙΔΩΝΕΙ" ΤΟ ΠΑΚΕΤΟ ΤΩΝ ΜΕΤΡΩΝ, ΔΕΙΤΕ ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ

Ρεπορτάζ : Μάριος Ροζάκος
(από τον Τύπο της Κυριακής)
Νέες σκληρές απαιτήσεις εγείρει η Τρόικα, κορυφώνοντας τις πιέσεις της για την οριστικοποίηση του πακέτου μέτρων ύψους 11,5 δισ. ευρώ, το οποίο πρέπει να είναι έτοιμο έως το τέλος του μήνα. Οι εκπρόσωποι των...
 
δανειστών μας έχουν βάλει ξανά στο στόχαστρο τους δημοσίους υπαλλήλους και ζητούν νέες μειώσεις στους μισθούς τους, αλλά και την πλήρη κατάργηση των Δώρων Χριστουγέννων-Πάσχα και του επιδόματος αδείας.
Η κυβέρνηση δηλώνει ότι δεν αποδέχεται τέτοιες παρεμβάσεις, αλλά είναι σαφές πως η τελική έκβαση των πραγμάτων θα εξαρτηθεί από τις περικοπές δαπανών που θα μπορέσουν να επιτύχουν τα υπουργεία στους προϋπολογισμούς τους. Στο μεταξύ, δεδομένα θεωρούνται οι κλιμακωτές περικοπές στις συντάξεις, το «μαχαίρι» στα εφάπαξ και τα κοινωνικά και προνοιακά επιδόματα, ενώ στο τραπέζι βρίσκεται η κατάργηση των ευνοϊκών διατάξεων για συνταξιοδότηση πριν από τα 65 έτη.
Ολα αυτά τα ζητήματα, καθώς και οι ενστάσεις της Τρόικας για τα ισοδύναμα μέτρα που έχει προτείνει η ελληνική πλευρά προκειμένου να αποφευχθεί νέο «ψαλίδι» στα ειδικά μισθολόγια και να μπορέσουν οι πολίτες να εξοφλήσουν σε πολλές δόσεις το φόρο εισοδήματος από τα «φουσκωμένα» φετινά εκκαθαριστικά, θα τεθούν επί τάπητος στην κρίσιμη σύσκεψη που έχει προγραμματιστεί για σήμερα το πρωί στο υπουργείο Οικονομικών. Πέραν του υπουργού Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα, του αναπληρωτή υπουργού Χρήστου Σταϊκούρα και του υφυπουργού Γιώργου Μαυραγάνη, στη συνάντηση με τους επικεφαλής της Τρόικας Πόουλ Τόμσεν (ΔΝΤ), Ματίας Μορς (Ε.Ε.) και Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ) θα μετάσχει και ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης.
Η νέα εμμονή των στελεχών της Τριμερούς με τους δημοσίους υπαλλήλους έχει θορυβήσει το οικονομικό επιτελείο, το οποίο άκουσε τους εκπροσώπους των δανειστών να ζητούν πάλι μειώσεις όχι μόνο στους μισθούς των ΔΕΚΟ αλλά και στο στενό δημόσιο τομέα, σε συνδυασμό με την κατάργηση και του υπολοίπου των Δώρων και του επιδόματος αδείας που λαμβάνουν σήμερα οι δημόσιοι υπάλληλοι. Οι αξιωματούχοι της Τρόικας προβάλλουν δύο «επιχειρήματα» για να δικαιολογήσουν τις απαιτήσεις τους:
α) Οτι μετά τις πρόσφατες μειώσεις αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα, οι οποίες μεσοσταθμικά έφθασαν το 23%, οι μισθοί στο Δημόσιο είναι υψηλοί (!).
β) Οτι, εφόσον η ελληνική πλευρά δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε απολύσεις στο Δημόσιο (η Τρόικα ζητά 30.000 απομακρύνσεις εργαζομένων έως το τέλος της φετινής χρονιάς, όπως έχουν επισημάνει ο «Ε.Τ.» και ο «ΤτΚ»), πρέπει εναλλακτικά να επιβάλει περαιτέρω περικοπές στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων.
Η συνολική δημοσιονομική εξοικονόμηση που απαιτεί η Τρόικα από τις περικοπές στους μισθούς του Δημοσίου ανέρχεται στα 1,637 δισ. ευρώ μέχρι το 2016, όπως προκύπτει από το πολυσέλιδο προσχέδιο του επικαιροποιημένου Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος, το οποίο συνέταξαν τα τεχνικά κλιμάκια της Τρόικας και αποκάλυψε ο «Ε.Τ.» την περασμένη Δευτέρα.
Οι εμπειρογνώμονες της Τριμερούς μαζί με στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) και των υπουργείων επιδίδονται τα τελευταία 24ωρα σε ένα αδιάκοπο «γράψε-σβήσε», για να εξειδικεύσουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του πακέτου των 11,5 δισ. ευρώ, υπό την υψηλή εποπτεία των επικεφαλής των ελεγκτών Ε.Ε.-ΕΚΤ-ΔΝΤ και σε «ανοιχτή γραμμή» με τους αρμόδιους υπουργούς.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τα μέτρα που εξετάζονται και φαίνονται αναπόφευκτα με βάση τα έως τώρα στοιχεία περιλαμβάνουν τα εξής:


ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Μειώσεις παντού και περικοπές έως και 40% στο εφάπαξ

1. Κλιμακωτές μειώσεις σε κύριες και επικουρικές: Τα σενάρια που βρίσκονται στο «μικροσκόπιο» κυβέρνησης και Τρόικας είναι πολυάριθμα και όλα τα ενδεχόμενα παραμένουν ανοιχτά. Το σενάριο που έχει βρεθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων τις τελευταίες ημέρες, όπως έχει αποκαλύψει ο «Ε.Τ.», προβλέπει κλιμακωτές μειώσεις επί του συνόλου των αποδοχών από κύριες και επικουρικές συντάξεις: α) 3% για συνολικές συντάξεις 1.000 έως 1.300 ευρώ, β) 5% για συνολικές συντάξεις 1.300 έως 1.800 ευρώ και γ) έως 15% για συνολικές συντάξεις άνω των 1.800 ευρώ. Αν υιοθετηθεί το μοτίβο αυτό, το πλαφόν των 2.760 ευρώ που ισχύει σήμερα για μία σύνταξη -αλλά δεν έχει εφαρμοστεί στην πράξη- μπορεί να παραμείνει ανέπαφο.
Τα προαναφερθέντα ποσοστά μείωσης δεν πρέπει να θεωρηθούν δεδομένα, αφού δεν έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις. Επιπλέον, στο τραπέζι παραμένει και μια άλλη φόρμουλα, η οποία προβλέπει την επιβολή πλαφόν επί του συνόλου των συντάξιμων αποδοχών, με πιθανό ανώτατο όριο μεταξύ των 2.000 και 2.400 ευρώ και παράλληλο «ψαλίδισμα» των κύριων συντάξεων. Αναφορικά με τις επικουρικές συντάξεις, έχει πέσει και η πρόταση να οριστεί ότι δεν θα υπερβαίνουν ένα ποσοστό της κύριας σύνταξης (π.χ. 20%).
Σε κάθε περίπτωση, τα δεδομένα είναι δύο: (α) η πρόθεση του υπουργού Εργασίας Γιάννη Βρούτση να διασφαλιστεί η μέγιστη κοινωνική δικαιοσύνη, να μη θιγούν τα κατώτερα οικονομικά στρώματα, αλλά και να εξευρεθούν δημοσιονομικά αποδοτικές λύσεις χωρίς να υπολογίζεται το πολιτικό κόστος, (β) οι πιέσεις της Τρόικας για δημοσιονομικό όφελος-μαμούθ από τον κλάδο των συντάξεων, το οποίο θα φθάσει τα 2,9 δισ. ευρώ.

2. Ορια ηλικίας συνταξιοδότησης: Ο ισχύων ασφαλιστικός νόμος ορίζει ένα μεταβατικό στάδιο μέχρι το 2015, προτού το όριο συνταξιοδότησης φθάσει στα 65 έτη, με 40 χρόνια εργασίας. Το μεταβατικό αυτό στάδιο ενδεχομένως να καταργηθεί από 1ης/1/2013, επηρεάζοντας 100.000 εργαζομένους, οι οποίοι, ενώ θα μπορούσαν να κάνουν χρήση των υφιστάμενων ευνοϊκών διατάξεων, ενδέχεται να αναγκαστούν να παραμείνουν περισσότερο στην υπηρεσία τους. Υπάρχουν εισηγήσεις και για αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στα 66 ή ακόμα και στα 67 έτη, αλλά η κυβέρνηση προσπαθεί να αποφύγει την υιοθέτησή τους.

3. Εφάπαξ: Ηάμεση περικοπή του εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων κατά 22%, αλλά και η περικοπή του εφάπαξ όλων ανεξαιρέτως των Ταμείων έχουν δρομολογηθεί. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι μειώσεις μπορεί να φθάσουν ακόμα και το 40%. Το τελικό ύψος του εφάπαξ που θα χορηγείται στο εξής θα εξαρτηθεί από τις αναλογιστικές μελέτες για το κάθε Ταμείο. Το μέτρο αναμένεται να έχει αναδρομική ισχύ, συνεπώς θα θιγούν ακόμα και όσοι έχουν υποβάλει αιτήσεις καταβολής εφάπαξ και η ικανοποίηση της αίτησής τους εκκρεμεί.

4. Κατάργηση 13ης και 14ης επικουρικής σύνταξης: Το μέτρο θεωρείται πως έχει «κλειδώσει», ούτως ώστε να περικοπούν κονδύλια 506,1 εκατ. ευρώ.

5. Συντάξεις ΟΓΑ: Η πρόταση για μείωση της κατώτατης σύνταξης που χορηγεί ο οργανισμός από τα 360 στα 330 ευρώ μηνιαίως απομακρύνεται, χωρίς όμως να έχει αποκλειστεί εντελώς. Το μέτρο αυτό αφορά 820.000 συνταξιούχους και υπολογίζεται ότι θα απέφερε δημοσιονομικό όφελος 350 εκατ. ευρώ.



ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ
Στο στόχαστρο τα ειδικά μισθολόγια
Η έκθεση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) πρότεινε «καταιγίδα» 48 μέτρων για την εξοικονόμηση 1,724 δισ. ευρώ από τους μισθούς του Δημοσίου. Μεγάλο μέρος των εισηγήσεων αυτών βαίνει προς υιοθέτηση, με εκτιμώμενο δημοσιονομικό όφελος 1,2 δισ. ευρώ. Ορισμένες από τις προτεινόμενες μειώσεις που αφορούν στην πολιτική ηγεσία και την κορυφή της Δημόσιας Διοίκησης (γενικοί γραμματείς υπουργείων, περιφερειάρχες, δήμαρχοι κ.ά.) έχουν ήδη πάρει το δρόμο της εφαρμογής με πρωτοβουλία του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα. Πέραν αυτών, το τοπίο διαμορφώνεται ως εξής:

1. Ειδικά μισθολόγια (ένστολοι, γιατροί του ΕΣΥ, πανεπιστημιακοί, δικαστικοί, διπλωμάτες κ.ά.): Η διάσωσή τους δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, μολονότι η κυβέρνηση δίνει μάχη εδώ και πολλές ημέρες για να πείσει την Τρόικα σχετικά με την αποτελεσματικότητα των ισοδύναμων μέτρων, ύψους 200 εκατ. ευρώ, τα οποία έχει προτείνει ώστε να αποφευχθούν οι μειώσεις κατά 12% που προβλέπει το Μνημόνιο.
Οι προτάσεις του οικονομικού επιτελείου για περικοπές 10%-20% στις λειτουργικές δαπάνες του Δημοσίου δεν κρίθηκαν ικανοποιητικές από τους ελεγκτές της Τριμερούς. Ακολούθησε νέα πρόταση για οριζόντια περικοπή των καταναλωτικών δαπανών του κράτους κατά 0,5%-0,8% το τελευταίο πεντάμηνο του 2012, με στόχο να εξοικονομηθούν 300 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, και αυτή η ιδέα συνάντησε τις ενστάσεις των δανειστών μας, οι οποίοι αντέτειναν ότι το μέτρο θα στερούσε χρήματα από την αγορά. Βεβαίως, η Τρόικα δεν δείχνει την ίδια ευαισθησία απέναντι στην αγορά όταν η κυβέρνηση ζητά να εκταμιευθεί το ταχύτερο ένα τμήμα της επόμενης δόσης, ώστε να καλυφθεί μέρος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες. Οι οφειλές αυτές έφθασαν τα 6,62 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του έτους.
Πάντως, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν ότι η μείωση στα ειδικά μισθολόγια ενδεχομένως να αποτραπεί για τη φετινή χρονιά, αλλά θα είναι πολύ δυσκολότερο να γίνει το ίδιο από το 2013 και μετά. Περισσότερες πιθανότητες διάσωσης έχουν οι ένστολοι (και δη όσοι απασχολούνται σε μάχιμες θέσεις).

2. Επέκταση του ενιαίου μισθολογίου στις ΔΕΚΟ: Το εν λόγω μέτρο, σε συνδυασμό με τις καταργήσεις-συγχωνεύσεις οργανισμών, την αναδιάρθρωση ή και την ιδιωτικοποίησή τους, εκτιμάται ότι θα αποφέρει πάνω από 1 δισ. ευρώ από φέτος έως το 2016. Από την εφαρμογή του νέου μισθολογίου προϋπολογίζεται ότι θα εξοικονομηθούν 352 εκατ. ευρώ ως το 2015.

3. Αναδρομικά των δικαστών: Η πληρωμή τους «σπρώχνεται» για μετά το 2016, με στόχο να εξοικονομηθούν 280 εκατ. ευρώ.

4. «Πάγωμα» των μισθολογικών ωριμάνσεων: Το ΚΕΠΕ έχει προτείνει ακόμα και κατάργηση των μισθολογικών προαγωγών στα ειδικά μισθολόγια.



ΑΜΥΝΑ
Το υπουργείο ψάχνει 1 δισ. ευρώ

Εχοντας ήδη σηκώσει στις πλάτες του σημαντικές μειώσεις, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας καλείται να βρει την προσεχή διετία 1 δισ. ευρώ επιπλέον. Και αυτό την ώρα που ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται πια στα 3,7 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ αντιστοιχούν σε μισθολογικές δαπάνες.



ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΙ
Το «μαχαίρι» θα μπει βαθιά
Η Δημόσια Διοίκηση και η Τοπική Αυτοδιοίκηση θα υποστούν γερό «μαχαίρι» ώστε να εξοικονομηθεί 1,2 δισ. ευρώ από την πρώτη και 1,1 δισ. ευρώ από τη δεύτερη, κυρίως μέσω της μείωσης επιχορηγήσεων και λειτουργικών δαπανών. Οι περικοπές φαίνεται ότι θα συμπαρασύρουν και τη χρηματοδότηση των ΟΤΑ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το ήδη δεκάκις «ψαλιδισμένο» ΠΔΕ έχει προβλεφθεί από την Τρόικα να συρρικνωθεί περαιτέρω κατά 904 εκατ. ευρώ, όπως αποκάλυψε την περασμένη Δευτέρα ο «Ε.Τ.».



ΥΓΕΙΑ
Η «συνασφάλιση» ξανά στο τραπέζι
Αρχικά είχαν ανακοινωθεί περικοπές 600 δισ. ευρώ τη διετία 2013-2014, αλλά η δυστοκία στο κλείσιμο του πακέτου των 11,5 δισ. ευρώ οδηγεί σε υπερτριπλασιασμό του ποσού αυτού. Ο πήχυς έχει ανέβει πια στα 2 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα να έχει βρεθεί ξανά στο τραπέζι η πολύκροτη πρόταση του ΚΕΠΕ για τη «συνασφάλιση».
Σύμφωνα με αυτή, οι δικαιούχοι ιατρικής περίθαλψης σε νοσοκομεία και εξωτερικά ιατρεία της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα συμβεβλημένου με τα ασφαλιστικά ταμεία) θα έχουν κάλυψη μέχρι ποσού 1.500 ευρώ ετησίως από τα ασφαλιστικά τους ταμεία για τις μηνιαίες επισκέψεις τους για συνταγογράφηση, για 2 checkup το χρόνο και 1 νοσηλεία σε ιδιωτικό ή κρατικό θεραπευτήριο (δηλαδή 4 μέρες με βάση τη μέση διάρκεια νοσηλείας). Από κει και πέρα, όποιος υπερβαίνει το ποσό αυτό θα καταβάλλει -σύμφωνα με την πρόταση- 10 ευρώ ανά επίσκεψη και το 15% του ημερήσιου νοσηλίου! Το ΚΕΠΕ υποστηρίζει ότι με τον τρόπο αυτό («συνασφάλιση») θα εξοικονομούνταν 182,57 εκατ. ευρώ τη διετία 2013-2014.
Ταυτόχρονα, αναζητούνται 1,416 δισ. ευρώ από την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης (το 1 δισ. ευρώ από το ποσό αυτό πρέπει να εξοικονομηθεί φέτος), τις συγχωνεύσεις νοσοκομείων και την παραχώρηση της αναξιοποίητης δυναμικότητάς τους σε ιδιώτες.



ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΚΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
Θέσπιση αντικειμενικών κριτηρίων
Με εξαίρεση το επίδομα ανεργίας και το ΕΚΑΣ, τα 89 διαφορετικά είδη επιδομάτων θα μπουν στην «πρέσα», με όχημα την καθιέρωση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων για τη χορήγησή τους. Το ύψος των κριτηρίων αυτών αποτελεί αντικείμενο διαβούλευσης. Μία από τις πιθανότητες είναι να συνεχιστεί η χορήγηση των επιδομάτων αυτών μόνο για όσους βρίσκονται στο όριο της φτώχειας (περίπου 7.000 ευρώ ατομικού εισοδήματος ή 15.000 ευρώ οικογενειακού). Ο στόχος είναι να εξοικονομηθεί 1 δισ. ευρώ, την ώρα που σήμερα δαπανώνται περί τα 4,8 δισ. ευρώ. Η Τρόικα έχει ζητήσει «μαχαίρι» ακόμα και στα βοηθήματα των εποχικά ανέργων (ξενοδοχοϋπάλληλοι κ.ά.), όπως αποκάλυψε την περασμένη Δευτέρα ο «Ε.Τ.». Η περικοπή ζητείται να αποφέρει εξοικονόμηση 80 εκατ. ευρώ το 2013, άλλο τόσο το 2014 και επιπλέον 50 εκατ. ευρώ το 2015.



ΠΑΙΔΕΙΑ
Στόχος η εξοικονόμηση 500 εκατομμυρίων ευρώ
Με στόχο την εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ, προωθείται η αύξηση των ωρών διδασκαλίας των εκπαιδευτικών, ώστε να περιοριστούν οι αναπληρωτές και οι ωρομίσθιοι, καθώς και η επιβολή διδάκτρων στους «αιώνιους» φοιτητές.



ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΦΟΡΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ
«Κολλάει» η πρόταση εξόφλησης σε 10 δόσεις
Αγώνα δρόμου για να αποδεχθεί η Τρόικα την εξόφληση του φετινού φόρου εισοδήματος σε πολλές μηνιαίες δόσεις κάνει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.
Οι εκπρόσωποι των δανειστών μας αντέδρασαν στην πρόταση για αποπληρωμή σε 10 μηνιαίες δόσεις για όσους έχουν οικογενειακό εισόδημα έως 100.000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι έτσι θα εκτείνονταν οι δόσεις πέραν του Φεβρουαρίου (μήνας του οποίου τα έσοδα εγγράφονται στο προηγούμενο έτος) και θα έλειπαν από τον Προϋπολογισμό του 2012 περίπου 1,2 δισ. ευρώ από το σύνολο των 6,1 δισ. ευρώ που θα αντληθούν μέσω των φετινών εκκαθαριστικών. Τα στελέχη του υπουργείου Οικονομικών αντέτειναν πως, αν δεν γίνουν διευκολύνσεις, θα μείνουν ανείσπρακτοι πολλαπλάσιοι φόροι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, για να ξεπεραστεί η εμπλοκή μελετάται η μείωση του εισοδηματικού ορίου για να ενταχθεί ένας φορολογούμενος στη ρύθμιση (από τα 100.000 στα 80.000 ή 60.000 ευρώ) ή ο περιορισμός του αριθμού των δόσεων σε 7.