Η Θάτσερ και οι χούλιγκαν

Το όνομα της Μάργκαρετ Θάτσερ έχει ταυτιστεί με τα πέτρινα χρόνια στην Μεγάλη Βρετανία, με τα πιο σκληρά μέτρα λιτότητας, αλλά και με την πάταξη του χουλιγκανισμού στα γήπεδα.
Συγκεκριμένα, η τραγωδία του "Χέιζελ", δηλαδή ο θάνατος 39 φιλάθλων στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών του 1985 μεταξύ της Λίβερπουλ και της Γιουβέντους, αποτέλεσε το έναυσμα για ριζικές κυβερνητικές παρεμβάσεις, προκειμένου να παταχθεί το φαινόμενο του αγγλικού χουλιγκανισμού. 

Τότε περίπου μία ώρα πριν από την προγραμματισμένη έναρξη του αγώνα, οι οπαδοί της αγγλικής ομάδας παραβίασαν ένα κιγκλίδωμα που τους χώριζε από τους φίλους της Γιουβέντους, οι οποίοι οπισθοχώρησαν προς έναν τοίχο. Οσοι βρισκόταν κοντά στον τοίχο συνεθλίβησαν από την πίεση χιλιάδων κόσμου. Τελικά, ο τοίχος κατέρρευσε, ενώ πολλά άτομα αναρριχήθηκαν από πάνω με ασφάλεια. Πολλοί άλλοι, ωστόσο, έχασαν τη ζωή τους ή τραυματίστηκαν σοβαρά γράφοντας μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία του ποδοσφαίρου, καθώς 39 άνθρωποι έχασαν την ζωή τους και πάνω από 600 τραυματίστηκαν.

"Νικάμε τον χουλιγκανισμό και κάνουμε τα πάντα για να τον πατάξουμε", είχε πει η Θάτσερ στη συνέντευξη Τύπου του 1986 σχετικά με το σχέδιο νόμου για το ποδόσφαιρο στη Βρετανία. "Πρέπει να καθαρίσουμε τον χουλιγκανισμό και θα περάσουμε ξανά τη θάλασσα για να παίξουμε σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις, μόνο αν και όταν τελειώσουμε με αυτό το πρόβλημα", είχε τονίσει επίσης.

Κι έτσι έγινε. Η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Μάργκαρετ Θάτσερ, προχώρησε στο αδιανόητο και απέσυρε τις αγγλικές ποδοσφαιρικές ομάδες (σύλλογοι και εθνικές) απ' όλες τις διεθνείς διοργανώσεις. Η αυτοεξορία, η οποία αποτέλεσε την πλέον ριζοσπαστική κίνηση στο ποδόσφαιρο, συνδέθηκε με την επιρροή της "Σιδηράς Κυρίας" της πολιτικής και την αναμόρφωση του αγγλικού ποδοσφαίρου στο πλέον εμπορικό προϊόν του κόσμου.

Η Θάτσερ απαίτησε τη λήψη πρωτοφανών μέτρων, δίνοντας εντολή για ένα νομοσχέδιο που να προβλέπει ριζικές αλλαγές στο μέχρι τότε σύστημα και το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή από το 1989. Ηταν ένα συνολικό σχέδιο δράσης που προέβλεπε για πρώτη φορά τη συνεργασία κράτους, αστυνομίας, ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας και συλλόγων.

Το νομόσχεδιο προέβλεπε απαραίτητη χρήση των καμερών στο γήπεδο, κατάργηση των θέσεων για όρθιους θεατές, απαγόρευση πώλησης αλκοόλ στο γήπεδο, κάρτα φιλάθλου που υποχρεούτο κάθε ομάδα να εκδίδει, ενώ κάθε σύλλογος έπρεπε να γνωρίζει τα πλήρη στοιχεία κάθε μέλους των οπαδών που ανήκαν σε σύνδεσμο της ομάδας.

Λίγες ημέρες μετά τις πιέσεις της Θάτσερ στην αγγλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία (FA), η UEFA επέβαλε ποινή στους αγγλικούς συλλόγους "για αδιευκρίνιστη χρονική περίοδο", ενώ μία εβδομάδα αργότερα, η FIFA επέκτεινε την ποινή και στις δικές της διοργανώσεις. Λίγο αργότερα, όμως, η ποινή μεταβλήθηκε, έτσι ώστε να μην αφορά την εθνική Αγγλίας και τα διεθνή φιλικά παιχνίδια.

Πέντε χρόνια αργότερα και σε συνδυασμό με την τραγωδία του Χίλσμπορο το 1989, το αγγλικό ποδόσφαιρο άλλαξε ολοκληρωτικά αναφορικά με την εξωγηπεδική εικόνα του. Οι κανόνες που επιβλήθηκαν ήταν αυστηρότατοι και οι τιμωρίες στους παραβάτες πολύ σκληρές.

Το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει, πλέον, το αγγλικό ποδόσφαιρο δεν αφήνει περιθώρια σε παρεκτροπές. Τα μέτρα ασφαλείας πολλαπλασιάστηκαν και οι όροι "κάμερα στα γήπεδα" και "ονομαστικά εισιτήρια" αποτελούν μέρος της καθημερινότητας.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι οι κυβερνητικές προτάσεις - εντολές της Μάργκαρετ Θάτσερ έφεραν ριζικές αλλαγές στο ποδόσφαιρο, καθώς από την μία, ο έντονος κατασταλτικός χαρακτήρας των πρώτων χρόνων λειτούργησε διδακτικά στον τομέα πρόληψη και από την άλλη, τα κρούσματα βίας μειώθηκαν αισθητά στο πρωτάθλημα, αφού ακόμα και οι οργανωμένες ομάδες χούλιγκαν δεν έβρισκαν χώρο δράσης.

Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως όλα αυτά έγιναν αφού έχασαν τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι, με την κυβέρνηση Θάτσερ να έχει τεράστιο μερίδιο ευθύνης για την εκτροφή του χουλιγκανισμού και την έλλειψης ασφάλειας στα ποδοσφαιρικά γήπεδα μέχρι και το 1989. Σταδιακά το αγγλικό ποδόσφαιρο από παράδειγμα προς αποφυγή έγινε παράδειγμα προς μίμηση, μιας και τα γήπεδα ομόρφυναν, οι οπαδοί ηρέμησαν στις κερκίδες και τα ματς άρχισαν να κερδίζουν ξανά όλη την υπόλοιπη Ευρώπη.

Με δυο λόγια, λοιπόν, η Θάτσερ, η οποία πέθανε την Δευτέρα (8/4) σε ηλικία 87 ετών, πάταξε την γηπεδική βία με αποφασιστικότητα και τόλμη, δίχως να υπολογίσει το όποιο πολιτικό κόστος.

Διαβάστε περισσότερα: http://www.sport.gr/