Τσάμηδες: Η πολιτική πτυχή του προβλήματος

Όταν ο Σαλί Μπερίσα (από την Αυλώνα, που στις 28 Νοεμβρίου γιόρταζε τα 100 χρόνια της ανεξαρτησίας της Αλβανίας), μίλησε για την Αλβανία «όλων των αλβανικών εδαφών από την Πρέβεζα μέχρι το Πρέσεβο, από τα Σκόπια μέχρι την Ποντγκόριτσα», γνώριζε πολύ καλά πως θα προκαλούσε την αντίδραση της Αθήνας και την ακύρωση του ταξιδιού του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών.


Γνώριζε επίσης ότι θα προκαλούσε και την αντίδραση της Κομισιόν – σε μια περίοδο μάλιστα που τα Τίρανα ενδιαφέρονται για την έναρξη της ενταξιακής τους πορείας.

Το έπραξε, όμως – και όχι μόνο επειδή ποντάρει συστηματικά στον εθνικισμό για να αποκομίζει πολιτικά οφέλη στις εκλογές.

Αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι οι Αλβανοί πολιτικοί είναι υποχρεωμένοι να επαναλαμβάνουν στον λαό τους αυτά που τους διδάσκουν τα σχολικά τους βιβλία.

Και εδώ βρίσκεται η μία πτυχή του προβλήματος.

Στα αλβανικά σχολεία τα παιδιά μαθαίνουν πως «ο σημερινός πολιτικός χάρτης των αλβανικών εδαφών καθορίσθηκε με άδικο τρόπο από τη Συνδιάσκεψη του Λονδίνου το 1913, αφήνοντας πολλές αλβανικές περιοχές έξω από τα πολιτικά σύνορα της Αλβανίας (στη Σερβία, στο Μαυροβούνιο, στην Ελλάδα)».

Και πως «τα νότια σύνορα της Αλβανίας βρίσκονται στους ποταμούς Καλαμά και Αχέροντα, σε μια περιοχή που περιλαμβάνει την Ηγουμενίτσα, την Παραμυθιά, την Πρέβεζα, τη Φιλιππιάδα και την Άρτα».

Και πως «Έλληνες φασίστες έσφαξαν τους Τσάμηδες και πήραν τις περιουσίες τους».

Και πως η Τσαμουριά, «τελεί υπό ελληνική κατοχή και εκτείνεται στις ακτές του Ιονίου από τους Αγίους Σαράντα μέχρι την Πρέβεζα».

Κατά τους Αλβανούς, η Τσαμουριά κατοικείτο από τα αρχαία χρόνια από τους προγόνους τους και στο «ελληνικό τμήμα» της ζουν περίπου 250-300 χιλιάδες ορθόδοξοι τσάμηδες. 

Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι Τουρκαλβανοί  τσάμηδες τάχθηκαν με το μέρος των Τούρκων, αλλά εξουδετερώθηκαν από τους Έλληνες. Μετά τη δημιουργία του αλβανικού κράτους παρέμειναν στην Ελλάδα και μετά την Μικρασιατική καταστροφή εξαιρέθηκαν από την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών. 

Στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι τσάμηδες τάχθηκαν στο πλευρό των Ιταλών και Γερμανών κατακτητών και στράφηκαν εναντίον του αμάχου ελληνικού πληθυσμού. 

Με την υποχώρηση των Ιταλών έφυγαν στην Αλβανία και επανήλθαν μετά τη συνθηκολόγηση. Εγκατέλειψαν οριστικά τη Θεσπρωτία μετά την κατάρρευση της Ιταλίας το 1943. Και βέβαια, δεν ήσαν πάνω από 20.000. 

Μετά το τέλος του πολέμου, δικάστηκαν ερήμην στα Γιάννενα από Δικαστήριο Δοσιλόγων και οι περιουσίες τους δημεύθηκαν. 

Εξισλαμισμένοι, επέλεξαν το όνομά τους από παραφθορά του αρχαίου ονόματος του ποταμού Καλαμά (Θύαμις).

Η Αλβανία χρόνια τώρα χρησιμοποιεί (και) τους τσάμηδες υπέρ των σχεδίων για τη Μεγάλη Αλβανία. 

Και αυτό γίνεται συστηματικά. 

Οι Αλβανοτσάμηδες πραγματοποιούν κατά διαστήματα συγκεντρώσεις «διαμαρτυρίας» στην ελληνοαλβανική μεθόριο, απέναντι από το χωριό Μαυρομάτι Θεσπρωτίας, διεκδικώντας τις περιουσίες που, όπως λένε, κατασχέθηκαν από  το ελληνικό κράτος το 1944. 

Κραδαίνοντας αλβανικές, αμερικανικές και αγγλικές σημαίες, αλλά και ελληνικές, διακηρύσσουν ότι θα επιδιώξουν να καθιερωθεί η 27η Ιουνίου ως «ημέρα γενοκτονίας των τσάμηδων».

Το θέμα, τίθεται ξανά και ξανά. Τον Οκτώβριο του 2004, κατά την επίσκεψη Στεφανόπουλου στα Τίρανα, η αλβανική ηγεσία έθεσε ευθέως θέμα τσάμηδων, προκαλώντας την προεδρική αντίδραση.

Την 1 Νοεμβρίου 2005, ο Πρόεδρος Παπούλιας εγκατέλειψε την Αλβανία, όπου βρισκόταν σε επίσκεψη, και επέστρεψε στα Γιάννενα όταν διακόσιοι περίπου τσάμηδες συγκεντρώθηκαν έξω από το ξενοδοχείο των Αγίων Σαράντα, όπου επρόκειτο να συναντηθεί με τον Αλβανό ομόλογό του. 

Τον Σεπτέμβριο του 2006, όταν ο Μπερίσα επισκέφθηκε την Αθήνα και συναντήθηκε με τον Κ. Καραμανλή, απέφυγε να θέσει το θέμα – αλλά έσπευσε να το θέσει με την επιστροφή του στα Τίρανα, λέγοντας πως «δεν έχουμε παραιτηθεί από τη διεκδίκηση περιουσιών».

Κι’ όταν λίγο μετά αποφασίστηκε η χορήγηση ελληνικής υπηκοότητας στους Βορειοηπειρώτες, από τα έδρανα της Βουλής ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του αντιπολιτευόμενου κόμματος Σοσιαλιστική Ένωση για την Ένταξη, σοσιαλιστής πρώην υπουργός Άμυνας Ζαμπίτ Βρόκαι, έκρουσε (τον Νοέμβριο του 2006) τον κώδωνα του κινδύνου «αλλαγής συνόρων» (ως δήθεν επιδίωξη της Αθήνας) και ζήτησε να απαντηθεί η «ελληνική πρόκληση» με ψήφισμα για το «τσάμικο». 

Παράλληλα, και ο αντιπρόεδρος του κόμματος και ιστορικός Πελούμπ Τζούφι, «είδε» τον κίνδυνο αλλαγής του «εθνογραφικού τοπίου από τη Χειμάρρα – Κορυτσά και κάτω», ζητώντας την άμεση σύγκληση του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας.

Μόλις τον περασμένο Οκτώβριο μερικές δεκάδες οπαδοί της «Ερυθρόμαυρης Συμμαχίας» και του κόμματος των Τσάμηδων πέταξαν πέτρες εναντίον λεωφορείων που μετέφεραν συγγενείς των πεσόντων του Έπους του 1940 και διπλωματικών οχημάτων στην Κλεισούρα της Πρεμετής. 

Οι Αλβανοί αρέσκονται να εμφανίζουν τους τσάμηδες ως υπέργηρους «αγανακτισμένους» και ως τους μοναδικούς εκπροσώπους του αλβανικού εθνικισμού. 

Στην πραγματικότητα, όμως, οι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούνται ως βιτρίνα, ενώ στο μεταξύ έχει κάνει αναλάβει δράση και η «Ερυθρόμαυρη Συμμαχία»,  με πολύ νεώτερα μέλη – άλλωστε έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση ως οπαδοί της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου.

Και εδώ βρίσκεται η δεύτερη πτυχή του προβλήματος – η πολιτική.

Έχουν ανοίξει γραφεία σε όλες τις αλβανικές πόλεις, ενώ και οι τσάμηδες κάθε άλλο παρά λιγοστοί είναι, αφού διαθέτουν κόμμα, το PDIU που έχει κατορθώσει να εκλέξει και δύο βουλευτές, μπαίνοντας στη Βουλή το 2009 και συγκεντρώνοντας 15.000 ψήφους σε όλη την Αλβανία.

Όλοι μαζί καταγγέλλουν με διάφορες αφορμές την «Ομόνοια», το κόμμα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. 

Επιπλέον, στις δημοτικές εκλογές του 2011, οι τσάμηδες ενισχύθηκαν, φθάνοντας τις 60.000 ψήφους – σε αντίθεση με την «Ομόνοια» που ηττήθηκε, κυρίως λόγω του γνωστού μικροβίου του διχασμού. 

Αυτή η δυσμενής εξέλιξη είχε ως αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι προσπάθειες για υφαρπαγή των περιουσιών των Ελλήνων, με σκοπό την τουριστική εκμετάλλευση της περιοχής, αλλά και τον αφανισμό του ελληνικού στοιχείου.

Οι Αλβανοί αναγνωρίζουν ύπαρξη ελληνικής μειονότητας μόνο στα 101 χωριά του Βούρκου, της Δρόπολης, του Πωγωνίου και δύο χωριών του νομού Πρεμετής. 
Δεν αναγνωρίζουν, όμως, δικαιώματα μειονότητας στη Χιμάρα ή στην Άρτα Αυλώνος, όπου οι κάτοικοι είναι αμιγώς Έλληνες και μιλούν ελληνικά. 

Δεν είναι τυχαίο ότι κατεδαφίζονται (ως… αυθαίρετα) κτίσματα Χιμαρριωτών από την  «Εθνική Επιθεώρηση Πολεοδομίας και Κατασκευών», η οποία όμως κάνει τα στραβά μάτια όταν πρόκειται για κτίσματα Αλβανών. 

Μάλιστα από την επιχείρηση κατεδάφισης εξαιρέθηκε τον Απρίλιο του 2012 το ξενοδοχείο και δύο μαγαζιά ιδιοκτησίας του τσάμικης καταγωγής Artur Bubeki, ο οποίος φιλοξενούσε  και καθοδηγούσε το συνεργείο κατεδαφίσεων στους Δρυμμάδες. 

Όχι τυχαία, αφού επικεφαλής της «Εθνικής Επιθεώρησης Πολεοδομίας και Κατασκευών», είναι ο Gazment Osmani, στέλεχος του κόμματος των τσάμηδων.

Το κόμμα των τσάμηδων, το PDIU, είναι κυβερνητικός εταίρος του Μπερίσα, ο οποίος φροντίζει να δίνει στα μέλη του αξιώματα και διαφόρων ειδών εξουσίες – και βέβαια να τους χαϊδεύει τα αυτιά με δηλώσεις όπως οι πρόσφατες. 

Τον Ιούνιο του 2011, οι Αλβανοτσάμηδες  (που όπως προκύπτει από το κείμενο κάθε άλλο παρά μια ομάδα ηλικιωμένων είναι), έστειλαν επιστολή στον πρόεδρο της Κομισιόν Μπαρόζο, και ακολούθως εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία ανέφεραν: 

«Ο πατριωτικός σύλλογος «Çamëria», ο οποίος υποστηρίζεται από την Ομάδα των Νέων Πατριωτών του κόμματος των Τσάμηδων, κατήγγειλε για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων τις ελληνικές αρχές, για το περιστατικό της περασμένης εβδομάδας, κατά το οποίο δεν επετράπη στον Αλβανό υπήκοο, Iliaz Alimani, να εισέλθει στην Ελλάδα από την Κακαβιά, επειδή στο διαβατήριό του, έγραφε ότι γεννήθηκε στο Margëlliç της Gumenicës. ονομασίες οι οποίες είναι απαράδεκτες για τις ελληνικές αρχές»( σ.σ. πρόκειται για το χωριό Μαργαρίτι της Θεσπρωτίας).

»Το κόμμα των Τσάμηδων, PDIU, παρακολουθεί από κοντά όλες αυτές τις περιπτώσεις και ενημέρωσε τις πρεσβείες όλων των χωρών μελών της ζώνης «Σένγκεν», καθώς και τον Επίτροπο Stefan Füle και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόσο.

»Ο αρχηγός του κόμματος των Αλβανοτσάμηδων, επικοινώνησε με τον υπουργό Εσωτερικών Μπουγιάρ Νισάνι και τον υπουργό Εξωτερικών, Έντμοντ Χατζηνάστο, προσπαθώντας να επιλύσει αυτό το πρόβλημα άμεσα και αποτελεσματικά, ώστε να ξεπεραστεί το πρόβλημα, καθώς οι ελληνικές αρχές υποστηρίζουν ότι οι ονομασίες είναι απαράδεκτες. Οι υπουργοί του υποσχέθηκαν ότι θα ασχοληθούν προσωπικά με το θέμα αυτό.

» Μέχρι στιγμής το PDIU έχει διαθέσει όλα τα διπλωματικά και πολιτικά μέσα για την επίλυση του ζητήματος και θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά όλες τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν ώστε να επιτρέπεται στους Αλβανοτσάμηδες να μπαίνουν στο ελληνικό έδαφος».

Τον Νοέμβριο του 2011, η οργάνωση «Cameria» (Τσαμουριά – Θεσπρωτία), εγκαινίασε στο Εθνικό Ιστορικό Μουσεία στα Τίρανα, έκθεση με τίτλο  «Varreza monumentale të shqiptarëve të Çamërisë në Qafë-Botë» (Μαυσωλείο για τους Αλβανούς της Τσαμουριάς στο Μαυρομάτι). 

Στην έκθεση φιλοξενήθηκαν επτά έργα από την Αλβανία και ένα από το Κόσσοβο, στα οποία παρουσιάζονταν σε μακέτες η διαμόρφωση του λόφου Kllogjer (Καλόγερος) στους Αγίους Σαράντα που σύμφωνα με τον πρόεδρο του αλβανοτσάμικου κόμματος PDIU  Shpetim Idrizi  «σε αυτό το σημείο υπάρχει ομαδικός τάφος εκατοντάδων τσάμηδων που δεν άντεξαν τις ταλαιπωρίες της πολυήμερης πεζοπορίας από την Θεσπρωτία προς την Αλβανία, ενώ ο συνολικός αριθμός των θυμάτων της γενοκτονίας που προκάλεσε ο Ναπολέων Ζέρβας προς τους αλβανούς της Τσαμουριάς είναι 2.600». 

Η άνοδος που εμφανίζει το κόμμα των τσάμηδων, το καθιστά ελκυστικό εταίρο και στους δύο βασικούς παίκτες της αλβανικής ζωής – λένε μάλιστα πως και οι δύο έχουν υποσχεθεί στο PDIU να χρηματοδοτήσουν το μνημείο των πεσόντων τσάμηδων. 

Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι το καλοκαίρι του 2011, ο νόμος περί απογραφής άλλαξε μετά από απαίτηση των τσάμηδων – και με σκοπό να εμφανιστεί μειωμένος ο ελληνικός πληθυσμός, γεγονός που οδήγησε την «Ομόνοια» στην απόφαση να μποϊκοτάρει την απογραφή του Οκτωβρίου 2011. 

Οι τσάμηδες ήσαν αυτοί που επέβαλαν την αλλαγή του νόμου, ώστε να προβλέπεται πρόστιμο 1.000 ευρώ για όσους δηλώσουν ψευδή στοιχεία για την εθνικότητά τους.

Με δεδομένο ότι οι Αλβανοί δεν αναγνωρίζουν τον ελληνικό πληθυσμό της Χιμάρας, ήταν βέβαιο πως όσοι θα δήλωναν ελληνική εθνικότητα θα υφίσταντο διώξεις.
Φυσικά, η Ελλάδα δεν κινδυνεύει από τους τσάμηδες και τον διαβόητο «Εθνικό Απελευθερωτικό Στρατό Τσαμουριάς».

Το γεγονός, όμως, πως αποτελούν πλέον υπολογίσιμη πολιτική δύναμη στην παρόν αλβανικό πολιτικό σκηνικό πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη σε όλες τις επαφές με τα πολιτικά κόμματα που εναλλάσσονται στην εξουσία.

Υ.Γ. Ο εκπαιδευτικός και τέως λυκειάρχης Στυλιανός Μώκος έχει εκδώσει μελέτη για την Κρυσταλλοπηγή (Σέλλιανη) Παραμυθιάς, που επτά φορές καταστράφηκε από ξένους επιδρομείς και τον Σεπτέμβριο του 1943 πυρπολήθηκε από τους Γερμανούς και τους αλβανοτσάμηδες συνεργάτες τους. 

Αυτά, διότι λαοί που ξεχνούν την Ιστορία τους είναι καταδικασμένοι να την ξαναζήσουν…





Γράφει η Σοφία Βούλτεψη