ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ ΟΙ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙΣ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΗΣΙΑ

Ρεπορτάζ : Λίνα Γιάνναρου
(από την Καθημερινή της Κυριακής)

Ο Στεφάν και η Ερικα από την Ελβετία έκαναν διακοπές αρχικά στην Αθήνα κι έπειτα στα νησιά των Δωδεκανήσων. Διηγούνταν τις περιπέτειές τους στο πλοίο της επιστροφής. «Α, γνωρίσαμε υπέροχο κόσμο, ανθρώπους που προσπαθούν...
 
να τα βγάλουν πέρα παρά την κρίση. Ολο χαμόγελο και διάθεση για ζωή. Μια φορά, μάλιστα, βρεθήκαμε σε ένα ελληνικό γλέντι που κράτησε ώς το πρωί! Το μαγαζί το είχαν Ελληνες, οι θαμώνες ήταν Ελληνες και έπαιζε ελληνική μουσική. Ομως, δεν έκοβαν αποδείξεις. Greek style ε;»
Τι να απαντήσεις; Οτι «όχι, δεν είναι ελληνικό στυλ, αλλά... και είναι μαζί»; Οτι την ίδια στιγμή που ο λαός αποκτά (επιτέλους) φορολογική συνείδηση, συνθλίβεται από τη φορολογία; Δεν είναι τυχαίο ότι, όπως όλα δείχνουν, φέτος οι Ελληνες κινήθηκαν σε γκρίζα νερά, άλλοτε πατώντας στην παρανομία («δεν θέλω απόδειξη, κόψε όμως κάτι») κι άλλοτε στη νομιμότητα, απαιτώντας φορολογική συνέπεια και καταγγέλλοντας τους παραβάτες. Χαρακτηριστικά είναι τα όσα λέει στην «Κ» εστιάτορας της Πάργας: «Οι μισοί περίμεναν στη γωνία μην τυχόν και τους δώσω σκέτο δελτίο παραγγελίας και οι άλλοι μισοί δεν ενδιαφέρονταν καθόλου. Αφού δεν ξέρουν εάν θα τους χρησιμεύσει πουθενά η απόδειξη». Με τους περισσότερους επισκέπτες ξένους, πάντως, το γεύμα «έκλεινε» με παραδοσιακό καρπουζάκι χωρίς αποδείξεις και άλλες επισημότητες.
Σε αρκετά νησιά των Κυκλάδων, φέτος η πλάστιγγα έγειρε προς την παρανομία. Με τη σεζόν πιο μικρή από ποτέ –σύμφωνα με τους επαγγελματίες–, η αυστηρή τήρηση των διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας δεν ήταν πρώτο μέλημα. «Νομίζω ότι φέτος στηρίχθηκαν πολύ στην αλληλοκάλυψη και στη συναδελφικότητα», λέει στην «Κ» η Ρ.Μ., κάτοικος της Σίφνου. «Κάτι σαν “όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε”. Το θέμα είναι ότι τουλάχιστον οι ντόπιοι δεν ζητάμε, για να μη χαλάσουμε τις σχέσεις μας». Αντίστοιχη εικόνα στη Σέριφο. Στα παραδοσιακά ταβερνάκια του νησιού, κυρίως στην περιφέρεια, η απόδειξη είναι είδος προς εξαφάνιση, το ίδιο και αυτοί που τη ζητούν, σύμφωνα με μαρτυρίες.
Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στη Λευκάδα, την Κέρκυρα και ορισμένες περιοχές της Κρήτης, οι επισκέπτες εντυπωσιάστηκαν από την επιμέλεια των επιχειρηματιών στο κόψιμο αποδείξεων. «Εκοβαν μέχρι και για τις ξαπλώστρες, πρωτοφανές για την περιοχή», λέει στην «Κ» ο Χάρης Φούρναρης που επισκέφθηκε τα Χανιά. «Δεν ήπια ούτε έναν καφέ χωρίς να μου κόψουν απόδειξη», λέει η Λ.Γ. που βρέθηκε στα Σύβοτα, «αλλά δεν πήρα μαζί μου καμία. Κανείς δεν ξέρει τι ισχύει με τα φορολογικά, γιατί να γεμίζω χαρτάκια χωρίς λόγο;»
Την ίδια στιγμή, οι καταγγελίες πολιτών για φοροδιαφυγή στο γνωστό 1517 του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) δεν έχουν κοπάσει. Ηδη, από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο, έχουν καταγραφεί πάνω από 11.500 τηλεφωνήματα, με τα στελέχη της υπηρεσίας να εκτιμούν ότι η χρονιά θα «κλείσει» στα επίπεδα του 2011 (19.000). Οι περισσότερες αφορούν μη κόψιμο αποδείξεων, δεν λείπουν όμως και οι καταγγελίες για σοβαρότερα οικονομικά εγκλήματα όπως το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος ή η έκδοση εικονικών παραστατικών. «Από το 2009 έως σήμερα έχουν εκδοθεί πάνω από 500.000 «κομμάτια» εικονικών και πλαστών τιμολογίων, συνολικής αξίας πάνω από 5 δισ.», εξηγεί στην «Κ» ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Προγραμματισμού και Συντονισμού Ελέγχων της Κεντρικής Υπηρεσίας του ΣΔΟΕ κ. Νικόλαος Λέκκας. «Η κοινωνία κινητοποιείται. Μέσα σε τρία χρόνια έχουμε περισσότερες από 50.000 καταγγελίες», αναφέρει.
«Ολα δείχνουν ότι ο κόσμος εμπιστεύεται πια την υπηρεσία. Είναι σημαντικό να μάθουμε να ζητάμε αποδείξεις. Να αντιληφθούμε ότι η πώληση μιας υπηρεσίας ή ενός προϊόντος συντελείται μόνο μετά την παράδοση της απόδειξης. Σύμφωνα με το νόμο, η απόδειξη δηλαδή είναι τίτλος κυριότητας. Χωρίς αυτήν δεν μπορούμε να αποδείξουμε ή να διεκδικήσουμε τίποτα. Ετσι, όταν δεν ζητάμε απόδειξη, δεν εκθέτουμε μόνο τον εκάστοτε επιχειρηματία, αλλά και τον εαυτό μας. Είμαστε με άλλα λόγια και οι δύο κλέφτες. Οπως παρατηρούμε, όμως, η νοοτροπία σιγά σιγά αλλάζει. Οι πολίτες συνειδητοποιούν ότι εάν θέλουν να αυξάνονται οι συντάξεις τους ή να μην υπάρχουν απολύσεις, θα πρέπει το κράτος να μαζεύει τους φόρους. Είναι τόσο απλό».